Maanwaterjuffer

Herkenning

Kenmerken

Lengte: 30-33 mm. Stevig ogende, donkere waterjuffers. Mannetje: groene onderzijde van ogen, borststuk en vaak ook achterlijf. Overige lichte delen blauw. Zwarte tekening op achterlijfsrug zeer uitgebreid: segmenten 3 tot en met 6 met slechts beetje blauw aan de basis. Segment 7 (vrijwel) geheel donker, 8 en 9 grotendeels blauw. Segment 2 blauw met zwarte tekening: halvemaanvormige figuur (niet verbonden met achterrand) en twee losse zijstreepjes. De zijstreepjes ontbreken soms. Vrouwtje: onderkant ogen groen. Lichte delen borststuk en achterlijf lichtblauw tot groen. Aan de basis van segment 8 (bovenzijde) staat een opvallende blauwe vlek, die zodanig is gevormd dat een klokvormige zwarte figuur overblijft. Vrouwtje: achterrand halsschild accoladevormig, met brede rechthoekige uitstulping in het midden.

Gelijkende soorten

Gelijkende soorten: Andere blauwe juffers, vooral de zeldzame speerwaterjuffer. Blauwe juffers die vaak samen met de maanwaterjuffer voorkomen zijn azuurwaterjuffer en watersnuffel. Meer over gelijkende soorten: Mannetjes maanwaterjuffer zijn makkelijk van andere soorten te onderscheiden door de grote hoeveelheid zwart op het achterlijf en de groene onderkant van kop, borststuk en (vaak) achterlijf. De speerwaterjuffer komt qua lichaamskleur het dichtst bij de maanwaterjuffer in de buurt, maar heeft meer blauw op het achterlijf en meestal minder groen. Het zwarte figuurtje op segment 2 van de speerwaterjuffer kan soms bedrieglijk veel op dat van de maanwaterjuffer lijken. Vrouwtjes maanwaterjuffer zijn vrij makkelijk van andere soorten te onderscheiden door de typisch gevormde blauwe tekening op segment 8. Bij twijfel moet naar de vorm van de achterrand van het halsschild gekeken worden.

Uiterlijk van de larve

Lengte: 19 - 25 mm. waarvan de achterlijfaanhangsels, procten, 5 - 8 mm. Een vrij kleine larve met een relatief lang en een vrij breed vangmasker, prementum.De procten hebben een afgeronde uiteinde en geen bandering. De randen van het achterste (distale) deel van de procten zijn verdikt. De beadering van het achterste en voorste deel van de procten zijn gelijk.

Verwarring met andere larven

Donkere waterjuffer en de speerwaterjuffer, deze drie soorten hebben aan het achterste deel van de procten een verdikte rand. De donkere waterjuffer heeft echter een ongelijke beadering in het het voorste en achterste deel van de procten en een kort (en breed) prementum. Het verschil met de speerwaterjuffer is moeilijk waar te nemen het heeft een iets slanker prementum.

Verspreiding

Vliegtijd en gedrag

Eind april tot eind juli. Hoofdvliegtijd zeer kort, van eind mei tot half juni. In geschikt biotoop en bij geschikte weersomstandigheden kunnen imago’s plotseling massaal aanwezig zijn. Imago’s vliegen vooral aan de rand van open water en uit het water stekende vegetatie (veenpluis, snavelzegge, pitrus e.d.). Ook verder van het water aan te treffen bij struiken en ruigte. Eitjes worden in tandem onder de waterspiegel afgezet in stengels van verschillende plantensoorten.

Mobiliteit

Het voorkomen bij recent gegraven plassen wijst erop dat de maanwaterjuffer vrij snel nieuwe geschikte habitats weet te vinden. Zwervende dieren worden echter zelden aangetroffen.

In Nederland

Ja

Regionaal

Vooral in Oost-Nederland, op de hoge zandgronden. Zwaartepunt in Drenthe.

Europa

Vooral in Noordoost-Europa: Scandinavië, Nederland, Duitsland, Polen, Baltische Staten, Wit-Rusland, Rusland, Oekraïne. Meer naar het zuiden toe enkele lokale vindplaatsen. Wel in Ierland, maar vreemd genoeg niet in Groot-Brittannië.

Mondiaal

Vooral in Noordoost-Europa: Scandinavië, Nederland, Duitsland, Polen, Baltische Staten, Wit-Rusland, Rusland, Oekraïne. Meer naar het zuiden toe enkele lokale vindplaatsen. Wel in Ierland, maar vreemd genoeg niet in Groot-Brittannië.