Berkeneenstaart

Drepana falcataria

Vliegtijd & gedrag

Half april-eind augustus in twee generaties; zelden een zeer partiële derde generatie. Wordt overdag soms rustend aangetroffen bij de waardplant. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes komen op licht, meestal in kleine aantallen.

Berkeneenstaart

Verspreiding in Nederland

Berkeneenstaart

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Berkeneenstaart

Rups: mei-begin oktober. De soort overwintert als pop in een cocon tussen bladeren.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-21 mm. Kenmerkend op de voorvleugel zijn de relatief grote donkere gekernde middenvlek en de purperbruine veeg langs de achterrand vlak onder de vleugelpunt; opvallend is ook de schuin naar de vleugelpunt lopende buitenste dwarslijn. De achtervleugel is doorgaans lichter van kleur dan de voorvleugel; beide vleugels worden gekenmerktdoor vele geschulpte dwarslijntjes.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; vrij plomp, naar de spitse staart sterk versmald; lichaam heldergroen tot blauwachtig groen met een brede geelachtig bruine of purperachtig bruine band, die naar de kop verbleekt; op elk van de segmenten twee, drie en vijf een tweetal wratten op de rugzijde; kop bruin met lichte vlekjes, ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de bruine eenstaart (D. curvatula) is de middenvlek op de voorvleugel vrij klein. Bovendien loopt bij de bruine eenstaart over de achtervleugel, die ongeveer dezelfde kleur heeft als de voorvleugel, een extra donkere dwarslijn die een voortzetting lijkt te zijn van de donkere dwarslijn op de voorvleugel. Zie ook de linde-eenstaart (Sabra harpagula).Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de twee Drepana-soorten.

Gelijkende soorten rups

Bruine eenstaart (Drepana curvatula). De scheiding tussen de donkere bovenkant en groene zijkant is bij berkeneenstaart scherp en contrastrijk, bij bruine eenstaart is die scheiding wat diffuus. N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Spanje over heel Europa, inclusief Engeland en Ierland, via Rusland tot Oost-Azië. In Finland tot boven de poolcirkel.

Habitat

Bossen, heiden en andere plaatsen met berkenstruweel; soms ook tuinen.

Waardplant

Bossen

Heiden

Tuinen

Planten

Vooral berk; ook wel op els.

Waardplant

Berk

Els

Benaming

  • Engelse naam Pebble Hook-tip
  • Duitse naam Heller Sichelflügler
  • Franse naam la Faucille
  • Synoniemen Platypteryx falcataria
    Platypteryx falcula

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De rupsen van de Drepaninae hebben een puntvormig uiteinde: het eenstaartje.De berk is een belangrijke waardplant voor de berkeneenstaart. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Drepana: drepanon is een hoek in de vorm van een sikkel hetgeen natuurlijk met de vleugelvorm te maken heeft.falcataria: falcatus is een valk en -aria een woorduitgang; de valkvleugelvormige vorm van de voorvleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden