Berkenhermelijnvlinder

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-19 mm. Een kleine tandvlinder met een intens zwartachtig grijze middenband op de zuiver witte voorvleugel. Deze middenband is in de richting van de voorrand vrij smal toegeknepen en loopt breed uit in de richting van de binnenrand; de buitenrand van de middenband reikt soms helemaal tot aan de binnenrandhoek. De halve band bij de vleugelpunt en de grote vlek op het borststuk hebben dezelfde donkere kleur.

Kenmerken rups

Tot 40 mm; dik, versmald naar het achtereind, dat in twee lange staarten uitloopt; lichaam groen met op de rugzijde van de segmenten vier tot elf een witgezoomde, donker purperachtig bruine zadelvormige band en op de rugzijde van de segmenten een en twee een uitgerekte driehoekigge vlek; segment twee met een klein puntig bultje op de rug; kop donker roodachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Bij de kleine hermelijnvlinder (F. furcula) en de wilgenhermelijnvlinder F. bifida is de voorvleugel fijn zwart bestoven en zijn de donkere delen van de tekening lichter grijs; de binnenrand van de middenband loopt bij deze twee soorten altijd vrijwel recht.

Gelijkende soorten rups

Hermelijnvlinder (Cerura vinula), witte hermelijnvlinder (Cerura erminea), kleine hermelijnvlinder (Furcula furcula) en wilgenhermelijnvlinder (Furcula bifida). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor; in de westelijke helft van het land wordt deze soort relatief weinig waargenomen. RL: bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Beperkt tot enkele vindplaatsen in Limburg. In Wallonië zeldzaam, maar wijder verbreid ten zuiden van Samber en Maas. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het noorden van het Iberisch schiereiland (Pyreneeën) plus een geïsoleerd voorkomen in Zuid-Spanje via West- en Midden-Europa, inclusief Zuid-Engeland, via de gematigde zone tot Oost-Azië en Noord-Amerika. In het zuiden van Europa volgt de grens de grote bergketens tot de Zwarte Zee. In het noorden Zuid-Scandinavië; in Finland zelfs tot de poolcirkel.