Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Berkenspikkelspanner

Aethalura punctulata

Vliegtijd & gedrag

Eind maart-eind juni in één generatie. De vlinders komen goed op licht.

Berkenspikkelspanner

Verspreiding in Nederland

Berkenspikkelspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Berkenspikkelspanner

Rups: mei-juli. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-16 mm. Een kleine grijze spanner met afgeronde vleugels en vier opvallende zwartachtige vlekken langs de voorrand van de voorvleugel. De binnenste en de buitenste vlek vormen soms de aanzet tot zwakke donkere dwarslijnen en de derde vlek (vanaf de vleugelwortel) is soms verbonden met een kleine middenstip. De grondkleur varieert van licht- tot donkergrijs.

Gelijkende soorten vlinder

De korstmosspanner (Cleorodes lichenaria) heeft een getande, meer slingerende buitenste dwarslijn en gewoonlijk een groenachtige tint.

Gelijkende soorten rups

Voorjaarsboomspanner (Alsophila aescularia), kleine voorjaarsspanner (Agriopis leucophaearia), geringde spikkelspanner (Cleora cinctaria), meidoornspanner (Theria primaria) enlate meidoornspanner (Theria rupicapraria). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. wordt waargenomen op de zandgronden en in de duinen, op plaatsen waar voldoende berken groeien. RL: bedreigd.

België

In Vlaanderen vrij zeldzaam, maar wijdverbreid in de Kempen en delen van Vlaams-Brabant. Zeldzaam in Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië vrij zeldzaam maar wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas; lokaal algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van West-Europa en de Britse eilanden via de gematigde zone tot Zuid-Siberië. Zuid-Noord: van Spanje en Italië tot boven de poolcirkel.

Habitat

Berkenbossen en -struwelen, vooral de oudere gedeelten.

Waardplant

Bossen

Struwelen

Planten

Berk.

Waardplant

Berk

Benaming

  • Engelse naam Grey Birch
  • Duitse naam Grauer Erlen-Rindenspanner
  • Franse naam la Boarmie corticole
    la Boarmie ponctuée
  • Synoniemen Boarmia punctulata
    Tephrosia punctulata
    Ectropis punctulatus
    Aethalura punctularia
    Boarmia punctularia
    Tephrosia punctularia

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De spikkelspanners hebben een grijze tot grijsbruine grondkleur met veel golvende dwarslijnen en veelal besprenkeld met donkerder spikkels.Berk is de (enige) waardplant van deze spikkelspanner. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Aethalura: aithalos is rook en ouron is een grens, naar de iets donkerder bestuiving van de subterminale gedeeltes.punctulata: punctulum is een speldeprik, een klein stipje, verwijzend naar de spikkeltjes die door afwisseling van schubben wordt veroorzaakt.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden