Berkenwintervlinder

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-18 mm. Het mannetje heeft een vrij licht gekleurde voorvleugel met een enigszins zijdeachtige glans; de achtervleugel is witachtig. De vleugelstompjes van het vrouwtje reiken tot halverwege het achterlijf en hebben duidelijk zichtbare, vrij brede zwarte bandjes.

Kenmerken rups

Tot 21 mm; lichaam geelachtig groen met een grijsachtige middenstreep over de rug; over de spiracula een grijze lengtestreep, die aan de bovenrand geel gezoomd is; spiracula zwart; kop en thoraxale poten zwart.

Gelijkende soorten vlinder

De herfstspanner (Epirrita dilutata), de bleke novemberspanner (Epirrita christyi) en de novemberspanner (Epirrita autumnata) zijn over het algemeen groter en grijzer van kleur. Het mannetje van de kleine wintervlinder (O. brumata) heeft een donkerder voorvleugel (zonder zijdeachtige glans) met een rondere vleugelpunt; het vrouwtje van de kleine wintervlinder heeft kleinere vleugelstompjes met een smal zwart dwarsbandje. De vrouwtjes van de meeste andere spanners met sterk gereduceerde vleugels zijn groter.

Gelijkende soorten rups

Kleine wintervlinder (Operophtera brumata); de kleine wintervlinder heeft echter geen zwarte kop en geen zwarte borstpoten.

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor in Drenthe, Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. RL: niet bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen; nagenoeg beperkt tot de Limburgse Kempen; lokaal talrijk. In Wallonië wijdverbreid en vrij algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In Europa vooral in berggebieden, hier komt de verbreiding overeen met die van rode beuken. In Noord-Europa tot Noord-Scandinavië, in het oosten en zuiden tot de Oekraïne en Turkije.