Kwetsbaar (voorlopige rode lijst)

Bleke eenstaart

Falcaria lacertinaria

Vliegtijd & gedrag

April-eind augustus in twee generaties. De vlinders zijn ´s nachts actief en komen goed op licht. Soms worden ze overdag van de waardplant opgejaagd.

Bleke eenstaart

Verspreiding in Nederland

Bleke eenstaart

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Bleke eenstaart

Rups: juni-begin oktober. De rups is vaak aan te treffen in berkenopstanden tot ongeveer twee meter hoog en is vooral talrijk op warme zonnige plekjes. De soort overwintert als pop in een cocon in een opgevouwen blad.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-18 mm. De voorvleugels, die, anders dan bij de meeste andere leden van de onderfamilie van de eenstaartjes, in rust dakvormig schuin omhoog gehouden worden, hebben een onregelmatig gekartelde achterrand, twee donkere evenwijdige dwarslijnen en een middenstip. Er is weinig variatie in tekening, maar de vlinders van de tweede generatie zijn kleiner en minder bruin. Vlinders van de eerste generatie hebben vaak een bruinere vlekkerige tekening en een zilvergrijze tint. Het vrouwtje is groter en robuuster dan het mannetje en heeft fletsere kleuren.

Kenmerken rups

Tot 20 mm; vrij slank, naar de gepunte staart versmald; lichaam bruin, soms met een purperachtige zweem; soms met een dubbele rij donkerbruine driehoekige vlekjes op de rug; segment twee en drie elk met een paar puntige wratjes op de rugzijde; kop purperachtig bruin met witachtige tekening, enigszins ingesneden.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de bruine sikkeluil (Laspeyria flexula).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: kwetsbaar.

België

Vrij zeldzaam in Vlaanderen. Wijdverbreid in de Kempen en de boscomplexen rond Brugge, Brussel en Leuven. Ontbrekend in grote delen van Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië vrij algemeen en wijdverbreid in alle provincies, maar waargenomen in lage aantallen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van de Pyreneeën via West-Europa, Ierland en de Britse eilanden en via Noord- en Midden-Europa tot Oost-Azië. Niet in zuidelijk Europa. De noordgrens ligt boven de poolcirkel. De zuidgrens in Noord-Spanje en op de Balkan. Volgens Schmidt (1991) ook in Midden-Italië.

Habitat

Vooral bossen, struwelen en heiden; ook tuinen.

Waardplant

Bossen

Heiden

Struwelen

Tuinen

Planten

Vooral op berk, maar ook wel op els.

Waardplant

Berk

Els

Benaming

  • Engelse naam Scalloped Hook-tip
  • Duitse naam Birken-Sichelflügler
  • Franse naam la Lacertine
    le Lézard
  • Oud Nederlandse naam berkeneenstaart
    hagedisje
  • Synoniemen Drepana lacertinaria
    Platypteryx lacertinaria
    Platypteryx lacertula
    Platypteryx scincula

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De rupsen van de Drepaninae hebben een puntvormig uiteinde: het eenstaartje. De bleke eenstaart is de bleekste van de groep. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Falcaria: falx is sikkel en falcarius is letterlijk de maker van een sikkel. Haworth bedoelt de vorm van de vleugel aan te geven.lacertinaria: lacerta is een hagedis; dit heeft te maken met de rups. Linnaeus beschrijft de rups en laat zijn fantasie de vrije loop en vindt hem op een hagedis lijken.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden