Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Bosbesdwergspanner

Pasiphila debiliata

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-begin augustus. De vlinders vliegen vanaf de schemering rond de waardplant en komen op licht.

Bosbesdwergspanner

Verspreiding in Nederland

Bosbesdwergspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Bosbesdwergspanner

Rups: eind april-begin juni. De rupsen leven in een spinsel van samengesponnen bladeren, dat vaak opvalt door de daarin opgehoopte uitwerpselen. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-11 mm. De tamelijk ronde voorvleugel heeft een bleke grijsachtig groene grondkleur en is zwakker getekend dan bij andere Pasiphila-soorten. In de loop van de vliegtijd vervaagt de groene kleur naar licht grijsachtig bruin. De centrale dwarslijnen op de voorvleugel bestaan uit twee rijen zwarte vlekjes en daartussen bevindt zich een driehoekige middenstip. De achtervleugel is witachtig grijs. Het achterlijf heeft, net als bij groene dwergspanner (P. rectangulata), een zwart bandje en een rij zwarte stippen.

Kenmerken rups

Tot 15 mm; lichaam groen met een donkergroene middenstreep over de rug; kop donkerbruin.

Gelijkende soorten vlinder

De groene dwergspanner (P. rectangulata) is donkerder groen met ononderbroken zwarte dwarslijnen. De sleedoorndwergspanner (P. chloerata) heeft een zalmroze bandje op het achterlijf.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland. RL: bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam in de Kempen; daarbuiten nagenoeg ontbrekend. In Wallonië zeldzaam, maar wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van de Britse eilanden en West-Europa via Rusland tot de Oeral; in het noorden tot de 65e breedtegraad, in het zuiden tot de zuidrand van de Alpen en de noordelijke Balkan.

Habitat

Vochtige bossen, hoogvenen en heiden.

Waardplant

Heiden

Hoogveen

Vochtige loofbossen

Planten

Blauwe bosbes en rijsbes.

Waardplant

Bosbes

Benaming

  • Engelse naam Bilberry Pug
  • Duitse naam Heidelbeer-Blütenspanner
  • Franse naam l’Eupithécie de la myrtille
  • Synoniemen Chloroclystis debiliata
    Calliclystis debiliata
    Eupithecia debiliata
    Rhinoprora debiliata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.Bosbes is de belangrijkste waardplant van deze dwergspanner. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Debiliata: debilis is zacht gemaakt, zacht geworden, vanwege de bleekgroene kleur die snel vervaagd tot grijsachtig wit.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1817)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden