Brandvlerkvlinder

Pheosia tremula

Vliegtijd & gedrag

Half april-begin september in twee generaties. De vlinders komen op licht.

Brandvlerkvlinder

Verspreiding in Nederland

Brandvlerkvlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Brandvlerkvlinder

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 22-28 mm. Lijkt sterk op de berkenbrandvlerkvlinder (P. gnoma), maar is meestal iets groter. Vanuit de binnenrandhoek van de voorvleugel loopt een smalle lange grijsachtig witte wig tot voorbij het midden van de vleugel. Langs de rand van de achtervleugel loopt een fijne witte lijn die vooral goed zichtbaar is in de donkere vlek bij de binnenrandhoek. De intensiteit van de bruinachtige tint op de vleugels kan enigszins variëren.

Kenmerken rups

Tot 40 mm; lichaam zeer glanzend als gevernist; kleur óf lichtgroen óf lichtbruin; de groene vormen hebben over de rug een brede witachtige middenband en op de flanken een gele lengtestreep, waaronder het lichaam een purperen zweem heeft; de bruine vormen zijn vaak roze-achtig tussen de segmenten en hebben soms een aantal donkergrijze dwarsbanden; segment elf heeft een klein bultje met een schuine zwarte streep; kop witachtig met een netwerk van fijne, grijsachtige of groenachtige strepen.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de berkenbrandvlerkvlinder (P. gnoma).

Gelijkende soorten rups

Berkenbrandvlerkvlinder (Pheosia gnoma). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via bijna heel Europa tot aan de Wolga en West-Siberië. Naar het zuiden tot de noordkant van het Middellandse Zeegebied, inclusief Italië en de Balkan en via Noord-Turkije en de Zwarte Zee tot de Kaukasus. Naar het noorden via Zuid-Scandinavië tot de poolcirkel.

Habitat

Bossen, populierenaanplanten en windsingels, struwelen, parken en tuinen.

Waardplant

Bossen

Loofbossen

Parken

Struwelen

Tuinen

Windsingels

Planten

(Ratel)populier, wilg en berk.

Waardplant

Berk

Populier

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Swallow Prominent
  • Duitse naam Pappel-Zahnspinner
  • Franse naam la Porcelaine
  • Oud Nederlandse naam brandvlerk-beervlinder
    peppelbrandvlerkvlinder
    populierenbrandvlerkvlinder
    porseleinvlinder
  • Synoniemen Notodonta tremula
    Notodonta dictaea

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Vlerk is een oude term voor vleugel. Jan Christian Sepp (circa 1770) schrijft dat de toevoeging ‘brand’ volgens de entomoloog Müller (waarschijnlijk de Deen Otto Friedrich Müller, 1730-1784) mogelijk te maken heeft met ‘de kleur van hout, het geen door vryving byna begint te branden’. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Pheosia: pheos is een stekelige plant, een doorn; naar de tapse witte vlek aan de achterrand van de vleugel. Deze vlekken zijn kenmerkend voor de enige twee soorten die Hübner in de genus onderbracht.tremula: tremula is bibberen, beven: waarschijnlijk naar de bevende bewegingen van rups en vlinder en wellicht met een woordspeling ook verwijzend naar Populus tremula, ratelpopulier; de voedselplant volgens Linnaeus. Als de naam uitsluitend was gebaseerd op deze voedselplant zou Clerck ’tremulae’ hebben geschreven.

Auteursnaam en jaartal
(Clerck, 1759)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden