Bruine wapendrager

Clostera curtula

Vliegtijd & gedrag

Half april-half september in twee generaties. De vlinders komen op licht, meestal laat in de avond.

Bruine wapendrager

Verspreiding in Nederland

Bruine wapendrager

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Bruine wapendrager

Rups: mei-begin oktober. De rups verbergt zich overdag tussen samengesponnen bladeren en komt ´s nachts tevoorschijn om te foerageren. De verpopping vindt plaats tussen samengesponnen bladeren van de waardplant. De poppen van de herfstgeneratie vallen met de bladeren op de grond en overwinteren.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-18 mm. Heeft globaal hetzelfde uiterlijk als de beide andere inheemse Clostera-soorten. Karakteristiek is de brede, scherp afgetekende donkerbruine met roodbruine vlek die aan de buitenzijde van de dikke witte buitenste dwarslijn ligt en daarmee sterk contrasteert.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam overdekt met fijne, grijsachtig witte haartjes die op kleine, geelachtige wratjes staan ingeplant; kleur bleek okerkleurig met over rug en flanken gebroken, zwarte lengtestrepen; segmenten vier en elf elk met een klein zwart wratje op het midden van de rug; kop zwart met gele tekening.

Gelijkende soorten vlinder

De donkere wapendrager (C. pigra) is kleiner en heeft bij de vleugelpunt een veel kleinere en lichtere roodbruine vlek, die niet duidelijk afgetekend is. Zie ook de kleine wapendrager (C. anachoreta).

Gelijkende soorten rups

Donkere wapendrager (Clostera pigra).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via heel Europa tot het Amoergebied. Naar het zuiden tot de noordkant van de Middellandse Zee, inclusief Italië en de Balkan en via Turkije tot de Kaukasus en Midden-Azië. Naar het noorden tot in Scandinavië en tot de poolcirkel.

Habitat

Bossen, struwelen, populierenaanplanten en windsingels; ook parken en tuinen.

Waardplant

Bossen

Parken

Struwelen

Tuinen

Windsingels

Planten

(Ratel)populier en sporadisch ook wilg.

Waardplant

Populier

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Chocolate-tip
  • Duitse naam Erpelschwanz-Rauhfussspinner
  • Franse naam le Courtaud
    la Hausse-queue blanche
  • Oud Nederlandse naam bruin matje
    kleinste wapendrager
  • Synoniemen Pygaera curtula

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Wapendrager is een al lang bestaande naam. Lees hierover bij de Wapendrager. Bij de Clostera’s zou het betrekking kunnen hebben op het in rust boven de vleugels uitstekende lichaamsuiteinde. Het is ook goed mogelijk dat met wapen een medaille wordt bedoeld. De wapendragers hebben alle een medaille in de punt van de voorvleugel. Bruine verwijst naar de mooie bruine kleur van de voorvleugelpunt van deze soort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Clostera: kloster is een spoel, naar de vorm van het abdomen die slank is en taps toeloopt in de anale segmenten.curtula: kurtos is gebogen, gebocheld, naar de rups die Linnaeus omschrijft als ’turrita’ met torens of bochels. Pickard en Macleod houden het op curtus, afgehakt, een omschrijving van de bruine punt op de voorvleugel.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden