Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Crème stipspanner

Scopula ternata

Vliegtijd & gedrag

Juni-begin augustus. De vlinders komen op licht en kunnen overdag opgejaagd worden uit lage vegetatie.

Crème stipspanner

Verspreiding in Nederland

Crème stipspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Crème stipspanner

Rups: juni-mei. De rupsen groeien erg langzaam. De soort overwintert als rups en verpopt zich in de strooisellaag of in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-15 mm. De vleugels zijn crèmekleurig met een fijne donkergrijze bespikkeling en lijken daardoor enigszins grauw. De zwak golvende, bruinachtige dwarslijnen zijn niet scherp afgetekend maar altijd wel goed zichtbaar, met uitzondering van de binnenste dwarslijn die soms erg vaag is. De middenstip op de vleugels ontbreekt. De franjelijn, indien zichtbaar, is dun. Het mannetje is over het algemeen groter, is intenser bespikkeld, en heeft onduidelijker dwarslijnen dan het vrouwtje.

Gelijkende soorten vlinder

De bosspanner (S. immutata) heeft altijd een zwarte middenstip op de achtervleugel en soms ook op de voorvleugel; verder zijn de dwarslijnen iets meer gegolfd. Zie ook de roomkleurige stipspanner (S. floslactata) en de zoomstipspanner (S. umbelaria).Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen zeven Scopula- en drie Idaea-soorten.

Gelijkende soorten rups

Zwartstipspanner (Scopula nigropunctata), prachtstipspanner (Scopula marginepunctata), ligusterstipspanner (Scopula imitaria), witroze stipspanner (Scopula emutaria), bosspanner (Scopula immutata), roomkleurige stipspanner (Scopula floslactata) en vals witje (Siona lineata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die slechts weinig wordt waargenomen. De meest recente waarnemingen komen van de noordelijke Veluwe. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam. Wijdverbreid in veengebieden van de Hoge Ardennen. Elders ontbrekend; zeer lokaal in Luxemburg.

Mondiaal

Van Spanje, West- en Midden-Europa (inclusief Engeland) via de gematigde zone tot Oost-Azië. In Scandinavië tot de Noordkaap (uitzonderlijk voor spanners); in het zuiden: de Pyreneeën, de Alpen en via de Karpaten tot het Altaj-gebergte.

Habitat

Heiden, bossen en veengebieden die grenzen aan naaldbos.

Waardplant

Bossen

Heiden

Veengebieden

Planten

Vooral bosbes.

Waardplant

Bosbes

Benaming

  • Engelse naam Smokey Wave
  • Duitse naam Heidelbeer-Kleinspanner

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula’s en Idaea’s zijn stipspanners. Crème wijst op de grondkleur van deze vlinder. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Scopula: scopula is een kleine borstel. Bedoeld wordt een uitschuifbaar schubbenborsteltje op het scheenbeen van een aantal mannetjes van dit genus.ternata: terni is ieder drie; de drie lijnen op alle vier de vleugels. Macleod denkt aan de drie bleke lijnen op de rug van de rups, maar vanwaar dan ‘ieder’ ? In ieder geval was in 1802 de levenscyclus nog onbekend.

Auteursnaam en jaartal
Schrank, 1802

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden