Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Dennenbandspanner

Pungeleria capreolaria

Vliegtijd & gedrag

In het buitenland, afhankelijk van de hoogte: mei-eind september. De vlinders kunnen overdag rustend op boomstammen of soms vliegend worden aangetroffen; 's nachts komen ze op licht.

Dennenbandspanner

Verspreiding in Nederland

Dennenbandspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Dennenbandspanner

Rups: in het buitenland eind april-eind juni.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte:14-19 mm. Deze spanner heeft een grauw grijs met lichtbruine kleur en regelmatig getande dwarslijnen waarvan de tanden zijn geaccentueerd door zwarte streepjes op de aderen. De vleugel is bestrooid met groepjes donkere schubben in de vorm van fijne langgerekte vlekjes, langs de binnenzijde van de buitenste dwarslijn soms zo sterk dat het middenveld hierdoor deels donker opgevuld is. Halverwege dit veld bevindt zich een langgerekte middenvlek. In de vleugelpunt bevindt zich een vleugelstreepje met een donker driehoekje.

Gelijkende soorten vlinder

Deze spanner lijkt wel wat op de wortelhoutspanner (Eulithis prunata), maar is grijs van kleur in plaats van bruin, en heeft een minder grillig gegolfde donkere middenband.

Gelijkende soorten rups

Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), sparspanner (Thera variata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), jeneverbesspanner (Thera juniperata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenspanner (Bupalus piniaria), lariksspanner (Macaria signaria) en gerimpelde spanner (Macaria liturata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een zuidelijke soort die vanaf 1978 in ons land voorkomt; wordt de laatste jaren steeds vaker waargenomen, mogelijk als gevolg van de warmere winters. Vrijwel alle waarnemingen komen uit het oosten van het land. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Zwervers werden recent waargenomen in Limburg en Antwerpen; populaties wellicht aanwezig in de boscomplexen rond Brussel. In Wallonië vrij zeldzaam en wijdverbreid, lokaal (in Luik en Luxemburg) vrij algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

De dennenbandspanner komt voor in West-, Midden- en Zuid Duitsland, Silezië, Oostenrijk, Hongarije, Zwitserland, Midden-Frankrijk, Noord- en Midden-Italië en de bergen van de Zuidelijke Balkan.

Habitat

Planten

Verschillende soorten sparren.

Waardplant

Spar

Benaming

  • Duitse naam Brauner Nadelwald-Spanner
  • Franse naam la Phalène du sapin

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De waardplanten van deze bandspanner zijn naaldbomen en aangenomen werd dat den daar een belangrijke van was. In Nederland wordt echter voornamelijk spar benut als waardplant. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden