Kwetsbaar (voorlopige rode lijst)

Dennenuil

Panolis flammea

Vliegtijd & gedrag

Begin maart-begin juni in één generatie. De vlinders komen op licht en bezoeken wilgenkatjes. Wanneer de vlinder met de kop naar beneden zit te rusten op het uiteinde van de jonge uitlopers van de waardplant valt hij nauwelijks op.

Dennenuil

Verspreiding in Nederland

Dennenuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Dennenuil

Rups: mei-juli. De rupsen leven eerst in groepen, later solitair. De soort overwintert als pop in een losse cocon in de strooisellaag of in een bastspleet. De eieren worden in rijen op volgroeide naalden afgezet.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 15-16 mm. Deze uil is herkenbaar aan de opvallend lichte, scherp afgetekende en karakteristiek gevormde niervlek; deze is langgerekt en gebogen en strekt zich uit in de richting van de vleugelpunt. De smalle, puntige voorvleugel heeft een oranjebruine, roodachtig bruine of steenrode kleur en soms een fijne witachtige spikkeling; sommige exemplaren zijn echter meer groenachtig grijs. Omdat de vlinder in rust de vleugels steil omhoog dicht tegen het lichaam gevouwen heeft, is de karakteristieke tekening vanaf de zijkant beter te zien dan van bovenaf.

Kenmerken rups

Tot 40 mm; lichaam grijsachtig groen, soms bruin, met over de rug drie witte lengtestrepen en langs de spiracula een brede, witte lengteband met langs de onderrand een oranje gele zoom; kop roodachtig bruin met lichte tekening.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt vooral voor in de duinen en op de zandgronden in het binnenland; elders af en toe een waarneming. RL: kwetsbaar.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noord-Spanje, West- en Midden-Europa en via de gematigde zone tot Oost-Azië (Japan). In Scandinavië tot de poolcirkel. In het zuiden: het noorden van het Middellandse Zeegebied, inclusief Italië, Sardinië en Sicilië.

Habitat

Naaldbossen, parken en tuinen.

Waardplant

Naaldbossen

Parken

Tuinen

Planten

Diverse naaldbomen, waaronder vooral grove den; soms europese lork.

Waardplant

Den

Lariks

Benaming

  • Engelse naam Pine Beauty
  • Duitse naam Kieferneule
    Forleule
  • Franse naam l’Ardenne
    la Noctuelle du pin
    la Pityphage
  • Oud Nederlandse naam gestreepte dennenrupsvlinder
  • Synoniemen Panolis griseovariegata
    Panolis piniperda
    Trachea piniperda

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Grove den is de belangrijkste waardplant van dit mooie uiltje.Ook de rups van deze soort is mooi en bij velen bekend, zelfs zodanig dat de rups een eigen aanduiding had namelijk: gestreepte dennenrups; de vlinder heette in deze contekst gestreepte dennenrupsvlinder.De officiële naam van rups én vlinder: dennenuil. Meer over Nederlandse namen Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Panolis: pan- betekent alles en oloos is vernielen. Alles vernietigend dus, een verwijzing naar de plaag die deze soort kan veroorzaken in dennenbossen.flammea: flammeus is gekleurd als een vlam, naar de roodachtige grondkleur van de vleugels. Vlammen zijn ook vernietigend, maar het is niet waarschijnlijk dat deze naam zou verwijzen naar dennenschade.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden