Donker klaverblaadje

Macaria alternata

Vliegtijd & gedrag

Eind april-eind augustus in twee generaties. De vlinders zijn actief vanaf de schemering en komen goed op licht.

Donker klaverblaadje

Verspreiding in Nederland

Donker klaverblaadje

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Donker klaverblaadje

Rups: juni-juli en eind augustus-september. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-15 mm. Op de voorvleugel is meestal duidelijk een brede grijze dwarsband te onderscheiden. Deze loopt door de zwarte vlek in de vorm van een ‘pootafdruk’ heen en zet zich voort over de achtervleugel (hoewel dit bij grijzere exemplaren niet meer opvalt). De uitholling aan de achterrand van de voorvleugel is net als de franje zeer donker, bijna zwart gekleurd. De bruine vlek aan de voorrand is vaak smal en loopt taps toe. Langs de rand van de achtervleugel loopt meestal een regelmatig gebroken of uit stippen bestaande lijn.

Kenmerken rups

Tot 24 mm; zeer variabel in kleur, van geelachtig groen tot bruin of grijs; de grijze en bruine vormen hebben fijne, onregelmatige, donkere lengtestrepen over rug en flanken; de groene vormen zijn variërend getekend met roodachtig bruine vlekjes op rug en flanken; kop bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Lijkt zeer sterk op het gemiddeld iets grotere klaverblaadje (M. notata) en wordt daar vaak mee verward. Bij het klaverblaadje ontbreekt de dwarsband echter nagenoeg; in plaats daarvan loopt er een smalle dwarslijn aan de binnenzijde van de ‘pootafdruk’. De pootafdruk is in de meeste gevallen duidelijk groter. De grondkleur is meestal roomkleurig in plaats van grijsachtig. De uitholling aan de achterrand van de voorvleugel is bij het klaverblaadje fijn licht en donker gevlekt en de bruine vlek aan de voorrand is min of meer rechthoekig; de zwarte lijn langs de achterrand van de achtervleugel is gewoonlijk ononderbroken. Bij afgevlogen of afwijkende exemplaren kan genitaliënonderzoek nodig zijn voor een zekere determinatie.

Gelijkende soorten rups

Klaverblaadje (Macaria notata) en vierkantspikkelspanner (Paradarisa consonaria).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

De verspreiding van alternata en notata komen grofweg overeen; in het oosten tot de Amoer en in het noorden ook tot boven de poolcirkel. In het Middellandse Zeegebied waarschijnlijk niet op de Balkan en in tegenstelling tot notata wel op Corsica.

Habitat

Open loofbossen en met struiken begroeide heiden en duinen.

Waardplant

Duinen

Heiden

Loofbossen

Planten

Diverse loofbomen en struiken, zoals wilg, els, meidoorn, sleedoorn en sporkehout.

Waardplant

Els

Meidoorn

Sleedoorn

Vuilboom

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Sharp-angled Peacock
  • Duitse naam Dunkelgrauer Eckflügelspanner
  • Franse naam la Philobie alternée
  • Synoniemen Semiothisa alternata
    Larentia alternata
    Macaria alternaria
    Semiothisa alternaria
    Deuteronomos alternaria
    Larentia alternaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Klaverblaadje is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in ‘Onze vlinders’ (begin vorige eeuw).Deze gelijkende soort maakt een donkerder indruk dan Macaria notata, klaverblaadje. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
alternata: alternus is afwisselen, vanwege de afwisseling in kleur tussen de donkerder banden en de blekere grondkleur.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden