Driehoekuil

Xestia triangulum

Vliegtijd & gedrag

Eind mei-eind augustus in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.

Driehoekuil

Verspreiding in Nederland

Driehoekuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Driehoekuil

Rups: augustus-mei. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag laag bij de grond. De soort overwintert als rups en verpopt zich in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-19 mm. Lijkt sterk op de trapeziumuil (X. ditrapezium), maar is vaak iets lichter. De tamelijk brede voorvleugel is over het algemeen licht grijsachtig bruin met soms een rood- of rozeachtige tint; soms is de vleugel donkerder of overheersend grijs. Langs de voorrand van de voorvleugel bevindt zich ter hoogte van de golflijn een zwarte vlek. De tekening varieert: de zwarte vlekken onder en boven de ringvlek zijn meestal niet verbonden, maar soms wel. De achtervleugel heeft dezelfde kleur als de voorvleugel (of is iets lichter) met lichtere franje en een flauwe middenvlek.

Kenmerken rups

Tot 42 mm; lichaam geelachtig bruin tot roodachtig bruin, onderzijde mat geelachtig grijs; op de rugzijde van de segmenten tien en elf een paar opvallende, zwartachtige, wigvormige vlekken; kop lichtbruin met twee zwartachtige strepen.

Gelijkende soorten vlinder

De ruituil (X. stigmatica) heeft een brede donkere voorvleugel met een onregelmatige brede donkere band aan de binnenzijde van de golflijn en mist de zwarte vlek bij de vleugelpunt. Zie ook de trapeziumuil (X. ditrapezium), de zwarte-c-uil (X. c-nigrum) en de hoogveenaarduil (Coenophila subrosea). Zie voor het verschil met de trapeziumuil deze download van Wim Veraghtert van Natuurpunt.be

Gelijkende soorten rups

Volgeling (Noctua comes), kleine breedbandhuismoeder (Noctua janthina), open-breedbandhuismoeder (Noctua janthe), dubbelpijl-uil (Graphiphora augur), zwarte-c-uil (Xestia c-nigrum), trapeziumuil (Xestia ditrapezium), bruine zwartstipuil (Xestia baja), kooluil (Mamestra brassicae), kleine huismoeder (Noctua interjecta) en splinterstreep (Naenia typica). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Heel Europa (behalve Portugal en de eilanden van de Middellandse Zee), naar het oosten tot Siberië. Naar het noorden tot Zuid-Scandinavië. In het zuiden via Italië en de Balkan tot de Zwarte Zee en Noord-Iran (Pontisch gebergte).

Habitat

Vooral bossen, struwelen en weelderige rivieroevers; ook tuinen.

Waardplant

Bossen

Rivieroevers

Struwelen

Tuinen

Planten

Diverse kruidachtige planten, waaronder weegbree, zuring en brandnetel; in het voorjaar ook houtige planten en loofbomen, waaronder berk, sleedoorn, meidoorn en framboos.

Waardplant

Berk

Bosbes

Braam

Brandnetel

Meidoorn

Sleedoorn

Weegbree

Zuring

Benaming

  • Engelse naam Double Square-spot
  • Duitse naam Triangel-Bodeneule
  • Franse naam la Noctulelle de la chélidoine
  • Synoniemen Agrotis triangulum
    Amathes triangulum
    Rhyacia triangulum
    Noctua triangulum
    Noctua rhomboidea

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Voor de relatie van de tekening van deze uil met een driehoek zie bij ’toelichting wetenschappelijke naam’. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Xestia: xestos is opgewreven, glad, naar de glimmende voorvleugels van een aantal soorten in dit genus.triangulum: triangulum is een driehoek, naar de vorm van de bleke ronde vlek die de brede zwarte band langs de voorrand in tweeën deelt.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden