Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Duizendbladdwergspanner

Eupithecia millefoliata

Vliegtijd & gedrag

Half juni-eind augustus in één generatie. De vlinders komen op licht.

Duizendbladdwergspanner

Verspreiding in Nederland

Duizendbladdwergspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Duizendbladdwergspanner

Rups: augustus-november. De rups leeft op de bloemen en de zaden van de waardplant. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-13 mm. Een vrij grote, bruinachtig grijze dwergspanner. De voorvleugel is tamelijk spits en de voorrand is vrij recht tot vlak voor de vleugelpunt. Over de vleugel lopen vele enigszins golvende dwarslijntjes waarvan de lijn die vlak langs de middenstip loopt, met een scherpe hoek om deze middenstip heen slingert. In het zoomveld is een duidelijke witte golflijn aanwezig, die verdikt is bij de binnenrandhoek. De onderzijde van de vleugels is opvallend wit gebandeerd.

Kenmerken rups

16-18 mm. Lijf bleekbruin, donkerder aan de voor- en achterkant en met donkerbruine v's op de rug, het duidelijkst op de middensegmenten.

Gelijkende soorten vlinder

De lariksdwergspanner (E. lariciata) is kleiner en heeft een bredere voorvleugel; op de bovenkant van het borststuk ligt een kleine witte vlek. De grijze dwergspanner (E. subfuscata) is kleiner en heeft een minder spitse vleugelpunt. De meldedwergspanner (E. simpliciata) is soms ook grijsachtig, maar heeft een bredere minder spitse voorvleugel en een duidelijke, lichte brede dwarslijn en golflijn.

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt lokaal voor in de zuidelijke helft van het land. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in het hele land. Vroeger bekend uit alle provincies, maar gedocumenteerde, recente meldingen ontbreken. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Lokaal van West-Europa inclusief Engeland via Midden- en Oost-Europa tot in Siberië. Noord-Zuid: Zuid-Scandinavië en de Middellandse Zeelanden, oostelijk tot Klein-Azië.

Habitat

Open verwaarloosde grond in kustgebieden en in de duinen; ook wegbermen en ruige graslanden.

Waardplant

Duinen

Industriegebieden

Ruige graslanden

Stedelijke omgeving

Wegbermen

Planten

Duizendblad.

Waardplant

Duizendblad

Benaming

  • Engelse naam Yarrow Pug
  • Duitse naam Trockenrasen-Schafgarben-Blütenspanner
  • Franse naam l’Eupithécie du millefeuille

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.Duizendblad is de (enige) waardplant van deze dwergspanner. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.Millefoliata: Achilea millefolium is gewoon duizendblad, de voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal
Rössler, 1866

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden