Dwergstipspanner

Idaea fuscovenosa

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-begin augustus in één generatie. De vlinders kunnen overdag worden opgejaagd uit struikgewas, struwelen, hoog opgaande kruiden of grasruigten. Ze vliegen vanaf de schemering en komen in kleine aantallen op licht.

Dwergstipspanner

Verspreiding in Nederland

Dwergstipspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Dwergstipspanner

Rups: augustus-mei. De soort overwintert als rups.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 9-11 mm. De vleugels van deze spanner zijn crèmekleurig wit. De dwarslijnen zijn grijsachtig lichtbruin van kleur. Langs de voorrand van de voorvleugel, waarlangs zich vanaf de vleugelwortel tot ongeveer halverwege de vleugel een dichte donkere bespikkeling bevindt, zijn deze dwarslijnen extra duidelijk. Zowel op de voor- als op de achtervleugel bevindt zich een kleine, maar goed zichtbare zwarte middenstip. De franjelijn van de vleugels bestaat uit fijne donkere streepjes; haaks daarop zijn soms korte streepjes in de franje zichtbaar (het beste te zien met een loep). De franje heeft een lichte, geelachtig tot goudkleurige tint.

Gelijkende soorten vlinder

De randstipspanner (I. sylvestraria) is meestal groter en bruinachtig wit; in plaats van fijne streepjes bevinden zich opvallende stippen langs de achterrand van de vleugel. Zie ook de schildstipspanner (I. biselata) en de streepstipspanner (I. humiliata).Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen Idaea fuscovenosa en I. humiliata.

Gelijkende soorten rups

Schildstipspanner (Idaea biselata), roestige stipspanner (Idaea inquinata) en schaduwstipspanner (Idaea rusticata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt voor op de zandgronden en in de duinen; uit de noordelijke provincies zijn duidelijk minder waarnemingen bekend. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Marokko en het Iberisch Schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief de Britse eilanden) tot de Baltische staten, in het noorden: Denemarken en Zuid-Zweden; in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan, de Zwarte Zee, Klein-Azië en de Kaukasus.

Habitat

Struwelen, ruige graslanden, bosranden, brede bospaden, randen van moerassen en andere plaatsen met een rijke kruidengroei. Zandgrond en kalkrijke bodem hebben de voorkeur boven zure grond en klei.

Waardplant

Bospaden

Bosranden

Kalkgraslanden

Moerassen

Ruige graslanden

Struwelen

Planten

Mossen en afgevallen blad.

Waardplant

Bladmos

Benaming

  • Engelse naam Dwarf Cream Wave
  • Duitse naam Graurandiger Zwergspanner
  • Franse naam l’Acidalie familière
  • Synoniemen Sterrha fuscovenosa
    Idaea incanata
    Acidalia interjectaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De stipspanners hebben een meer of minder duidelijke middenstip op voor- en ook vaak op achtervleugels. Nagenoeg alle Scopula’s en Idaea’s zijn stipspanners. Deze stipspanner is klein genoeg om dwergstipspanner te worden genoemd. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Idaea: idaios heeft betrekking op de berg Ida, de uitzichtplaats van waaruit de goden en godinnen de gevechten rond Troje volgden.fuscovenosa: fuscus is schemerig, donker en venosus is geaderd; vanwege een donkere streek tussen ader R1 en de vleugelrand.

Auteursnaam en jaartal
(Goeze, 1781)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden