Vliegtijd & gedrag
Juni-begin augustus in één generatie. De vlinders vliegen ´s nachts en komen in kleine aantallen op licht.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Eikenblad
Rups: september-juni. De rups foerageert ´s nachts; in een later stadium rust hij overdag laag tegen een stam en verpopt zich in een stevige cocon dicht bij de grond, vastgehecht aan de vegetatie. De soort overwintert als jonge rups.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 28-42 mm. De grote afmetingen, vooral van het vrouwtje, de oranje- tot purperbruine kleur, de opvallend geschulpte achterrand van de vleugel en de vooruitstekende palpen onderscheiden deze soort van de meest verwante soorten. De dwarslijnen bestaan uit doorgaans geheel ononderbroken lijnen waarvan de buitenste dwarslijn en de golflijn opvallend geschulpt zijn. Soms komen exemplaren voor met een donkerder, meer grijze kleur met een paarse tint; het voorste deel van de achtervleugel is echter altijd opvallend oranjebruin.
Kenmerken rups
Tot 80 mm; lichaam grijs, zeer dicht zwart gespikkeld en overdekt met fijne zwartachtige haren; op de rug van de segmenten twee en drie een transversale blauw en zwarte band; segment elf met een klein zwart bultje; laag aan de flanken een rij vlezige uitstulpingen die met lange, zwartachtige haren zijn overdekt; kop zwart met lichtgrijze tekening.
Gelijkende soorten vlinder
Lijkt sterk op het populierenblad (G. populifolia); vooral exemplaren met onduidelijke dwarslijnen zijn soms moeilijk hiervan te onderscheiden. Het populierenblad is echter lichter van kleur en vertoont slechts weinig grijs. De dwarslijnen bestaan altijd duidelijk uit losse vlekjes. De achterrand is minder gekarteld. Ook is de voorvleugel smaller. Over het midden van de bovenkant van de kop en het borststuk loopt een donkere lijn.
Gelijkende soorten rups
Zwarte herfstspinner (Poecilocampa populi), espenblad (Phyllodesma tremulifolia), populierenblad (Gastropacha populifolia) en kersenspinner (Odonestis pruni).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Ei-afzet
Rups
Cocon
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. Wordt lokaal waargenomen in de oostelijke helft van het land, vrijwel uitsluitend in de Peel en in Drenthe. RL: bedreigd.
België
Zeer zeldzaam en sterk achteruitgegaan. Houdt stand aan de Westkust en zeer lokaal in de Limburgse Kempen. Algemener in Wallonië met verspreide vindplaatsen ten zuiden van Samber en Maas en een bolwerk in de Viroinvallei. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van het noorden van het Iberisch schiereiland via West-Europa inclusief de Britse eilanden oostwaarts via het gematigde en deels het subtropische gebied naar Oost-Azië (Japan, China, Korea). De noordelijke grens loopt over Zuid-Scandinavië en de zuidelijke via het Middellandse Zeegebied (niet in Noord-Afrika) tot de Zwarte Zee.