Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Gekraagde grasuil

Mythimna ferrago

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-eind augustus in één generatie; soms een partiële tweede generatie tot in oktober. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen.

Gekraagde grasuil

Verspreiding in Nederland

Gekraagde grasuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gekraagde grasuil

Rups: augustus-mei. De soort overwintert als jonge rups, laag in de vegetatie. De rups foerageert vooral ´s nachts en verpopt zich in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 15-18 mm. Deze uil heeft een stevig gebouwd lichaam met een sterk behaarde halskraag. De voorrand en de achterrand van de voorvleugel vormen samen een vrij rechte hoek. Opvallend, maar niet altijd even duidelijk afstekend, is het druppelvormige witachtige vlekje aan de binnenzijde van de niervlek; de niervlek zelf is hooguit zichtbaar als een vage, smalle en langgerekte, soms S-vormige vlek. De voorvleugel heeft een vrij gelijkmatig, zacht pastelkleurig uiterlijk, waarvan de grondkleur varieert van rozeachtig bruin tot dof zandkleurig bruin, lichtbruin met een olijfkleurige tint of strokleurig. De buitenste dwarslijn bestaat uit een gebogen stippenrij. Er is weinig variatie in tekening. Het mannetje heeft een zwarte band aan de basis van de onderzijde van het achterlijf. Vlinders van een eventuele tweede generatie zijn duidelijk kleiner.

Kenmerken rups

Tot 45mm; lichaam helder okerkleurig, onderzijde lichter; langs de rug drie witte, zwart- of donkerbruingezoomde lengtestrepen en over de spiracula een brede, bruinachtige lengteband; kop bleek okerkleurig met een netwerk van donkerbruine streepjes.

Gelijkende soorten vlinder

De witstipgrasuil (M. albipuncta) is meestal kleiner en heeft een smallere en spitser toelopende voorvleugel; de vlek in het binnenste deel van de niervlek is rond, zuiver wit en steekt veel scherper af.

Gelijkende soorten rups

Eenstreepgrasuil (Mythimna conigera), witstipgrasuil (Mythimna albipuncta), grijze grasuil (Mythimna pudorina), helmgrasuil (Mythimna litoralis), witte-l-uil (Mythimna l-album), zesstreepuil (Xestia sexstrigata) en vierkantvlekuil (Xestia xanthographa). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: gevoelig.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noordwest-Afrika (Marokko), Zuid- en Midden-Europa, naar het noorden tot Noord-Schotland en Zuid-Scandinavië. Voor-Azië, Midden-Azië tot Tibet en de Altaj.

Habitat

Allerlei vochtige open gebieden zoals graslanden, open bossen en tuinen.

Waardplant

Bossen

Graslanden

Tuinen

Planten

Diverse zachte grassen en kruidachtige planten, waaronder kropaar, beemdgras, paardenbloem en weegbree.

Waardplant

Beemdgras

Kropaar

Paardenbloem

Weegbree

Benaming

  • Engelse naam Clay
  • Duitse naam Kapuzen-Graseule
  • Franse naam l’Argentée
    la Noctuelle lithargyrée
  • Oud Nederlandse naam rietuil
  • Synoniemen Mythimna lithargyria
    Hyphilare lithargyria
    Leucania lithargyria
    Mythimna lythargyria
    Leucania lythargyria
    Aletia lythargyria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Alle grasuilen hebben een relatie met grassen.Het kraagje wordt aldus omschreven: het mannetje heeft een zwarte band aan de basis van de onderzijde van het achterlijf. Dit kraagje wordt gebruikt als onderscheid t.o.v. andere Mythimna’s. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Mythimna: mithimna is een stad op het eiland Lesbos. Deze uitleg komt van Treitschke die ‘Die Schmetterlinge von Europa’ afmaakte na de dood van Ochsenheimer. Sodoffsky (1837) verbeterde de spelling naar Mithimna.ferrago: ferrugo is de kleur van rode roest; naar de grondkleur van de vleugels. Waarschijnlijk werd ferrugo opzettelijk veranderd naar ferrago om tot de uitgang -ago te komen. Zie ook bij X. citrago.

Auteursnaam en jaartal
(Fabricius, 1787)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden