Vliegtijd & gedrag
Begin mei-eind juli in één generatie; in zeer gunstige jaren soms een tweede generatie. De vlinders zijn overdag gemakkelijk uit de vegetatie op te jagen. Ze vliegen vaak talrijk in de schemering, maar ook laat in de nacht en komen op licht.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Geoogde bandspanner
Rups: augustus-mei. De soort overwintert als rups en verpopt zich in een cocon in losse aarde.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 14-17 mm. Deze nogal variabele bandspanner heeft kenmerkend witte tot crèmekleurige vleugels waarover een onregelmatig gevormde middenband loopt. De achtervleugel toont de middenband slechts vaag en is daardoor meer effen gekleurd. Op de voorvleugel is in de band, dicht bij de voorrand, meestal een wit veld aanwezig met daarin een doorgaans duidelijk zichtbare zwarte middenstip. De kleur en de breedte van de middenband variëren; doorgaans zijn er twee bruine randzones met donkere dwarslijnen en een grijsachtig blauwe middenzone. Soms is deze laatste zeer licht van kleur en komt deze min of meer overeen met de grondkleur zodat er sprake lijkt van twee los van elkaar liggende smalle bruine dwarsbanden. Soms echter is de middenband als geheel juist sterk donker gekleurd en kan deze in incidentele gevallen zelfs één brede zwartachtige band vormen. Een bijna altijd zichtbaar kenmerk is de zwartachtige punt aan de buitenzijde van de middenband.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de zwartbandspanner (X. fluctuata).
Gelijkende soorten rups
Springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), koolbandspanner (Xanthorhoe designata), bruine vierbandspanner (Xanthorhoe spadicearia), vierbandspanner (Xanthorhoe ferrugata), grote vierbandspanner (Xanthorhoe quadrifasiata), zwartbandspanner (Xanthorhoe fluctuata), scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) en egale bosrankspanner (Horisme tersata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Foto's
Rups
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.
België
Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van Spanje, Frankrijk, Midden- en West-Europa inclusief de Britse eilanden oostwaarts tot de Oeral; in het noorden tot boven de poolcirkel en tot in Noord-Siberië (ssp. lapponica Staudinger, 1871), in het zuiden de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan, Klein-Azië tot westelijk Centraal-Azië. Ook in Noord-Amerika (Ferguson 1983).
 2, Guust de Vries.webp "23330042 slanke sleutelbloem (Primula elatior) 2, Guust de Vries.JPG")
