Gerimpelde spanner

Macaria liturata

Vliegtijd & gedrag

Begin mei-begin september in twee generaties. De vlinders worden soms aangetroffen op bladeren van hazelaar of andere planten in de ondergroei. Ze zijn gemakkelijk te verstoren door aan takken van naaldbomen te schudden en komen goed op licht.

Gerimpelde spanner

Verspreiding in Nederland

Gerimpelde spanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gerimpelde spanner

Rups: juni-begin oktober. De soort overwintert als pop tussen afgevallen naalden of in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. Een overwegend grijsbruine spanner. Kenmerkend zijn de oranjebruine buitenste dwarsband op zowel de voor- als de achtervleugel, de zeer geringe uitholling in de voorste helft van de achterrand van de voorvleugel en de enigszins gepunte achtervleugel. Donkere vormen met een oranjebruine band komen voor.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de lariksspanner (M. signaria).

Gelijkende soorten rups

Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), sparspanner (Thera variata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), jeneverbesspanner (Thera juniperata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenspanner (Bupalus piniaria), dennenbandspanner (Pungeleria capreolaria) en lariksspanner (Macaria signaria). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt voor op de zandgronden en in de duinen. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

De nominaatvorm van de Britse eilanden tot Siberië; in het zuiden van het westelijke Middellandse Zeegebied via Italië, de Balkan en de Zwarte Zee tot de Kaukasus in het noorden tot boven de poolcirkel. In Oost-Azië ssp. pressaria (Christoph, 1893).

Habitat

Naaldbossen en andere plaatsen met naaldbomen, ook in stedelijke omgeving.

Waardplant

Naaldbossen

Stedelijke omgeving

Planten

Diverse naaldbomen, zoals grove den, fijnspar en Europese lork.

Waardplant

Den

Lariks

Spar

Benaming

  • Engelse naam Tawny-barred Angle
  • Duitse naam Violettgrauer Eckflügelspanner
  • Franse naam la Philobie effacée
  • Synoniemen Semiothisa liturata
    Macaria lituraria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Gerimpelde spanner is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in ‘Onze vlinders’ (begin vorige eeuw). Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
liturata: litura is een smet, een smerige vlek, vanwege de subterminale band die in kleur afwijkt.

Auteursnaam en jaartal
(Clerck, 1759)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden