Gestippelde houtvlinder

Zeuzera pyrina

Vliegtijd & gedrag

Eind mei-eind augustus in één generatie. De vlinders worden overdag soms rustend op boomstammen gevonden. De mannetjes komen op licht, de vrouwtjes zelden.

Gestippelde houtvlinder

Verspreiding in Nederland

Gestippelde houtvlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gestippelde houtvlinder

Rups: augustus-juni. De rups overwintert tweemaal en voedt zich met het hout van dunne jonge stammetjes of takken met een diameter van hooguit 10 cm. De rups verpopt zich uiteindelijk vlak onder de bast. De eieren worden afzonderlijk of in kleine groepjes op de schors afgezet.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 22-35 mm. De zes grote, blauwachtig zwarte vlekken op het forse dichtbehaarde borststuk en de sterk gestippelde witachtige vleugels zijn kenmerkend voor deze soort. De antennen van het mannetje zijn aan de basis geveerd.

Kenmerken rups

40-55 mm. Het lijf is lichtgeel en glimmend; de kop is donkerbruin tot zwart en lichter in het midden; nekplaat en wratten zeer donkerbruin.

Gelijkende soorten vlinder

Kan verward worden met de hermelijnvlinder (Cerura vinula).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het land voor in bosachtige gebieden. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land, maar doorgaans waargenomen in lage aantallen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Portugal tot het Primoriegebied en van Zuid-Scandinavië tot Noord-Afrika en West-Azië. In Noord-Amerika geïmporteerd. Een duidelijk andere soort, biebingeri (Speidel & Speidel, 1986) leeft op Kreta.

Habitat

Vooral open bossen en struwelen; ook tuinen, boomgaarden en parken.

Waardplant

Boomgaarden

Bossen

Parken

Struwelen

Tuinen

Planten

Diverse loofbomen, waaronder lijsterbes, eik, gewone es, wilg en paardenkastanje; ook diverse fruitbomen.

Waardplant

Eik

Es

Lijsterbes

Paardenkastanje

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Leopard Moth
  • Duitse naam Blausieb
  • Franse naam la Zeuzère du marronnier
    la Coquette
    la Zeuzère du poirier
  • Oud Nederlandse naam essenhoutboorder
    gele houtrups
    kastanjehoutvlinder
    rouwvlinder
    tijgervlinder
  • Synoniemen Zeuzera aesculi

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De zwarte stippen op de witte vlinder plus het bestaan van de rups, dat zich helemaal in het hout van bomen afspeelt, vormen samen de Nederlandse naam. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Zeuzera: Latreille wilde in de naam de mug betrekken (Zenzera of zenzara in het italiaans); hij wilde aangeven dat de rups bijzondere kaken heeft en, net als een mug, kan doordringen in schijnbaar onmogelijke materialen. Door een schrijffout of een zetfout is zeuzera ontstaan.pyrina: Pyrus communis is peer; een van de boomsoorten waar de rups in het levende hout kan doordringen.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1761)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden