Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Gevlekte silene-uil

Hadena confusa

Vliegtijd & gedrag

Begin mei-begin juli in één generatie; soms een zeer kleine partiële generatie tot begin september. De vlinders komen op licht en bezoeken bloemen.

Gevlekte silene-uil

Verspreiding in Nederland

Gevlekte silene-uil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gevlekte silene-uil

Rups: juni-augustus of september. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren ´s nachts op de zaaddozen en op de bladeren en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-16 mm. Op de zwartachtig grijze voorvleugel bevinden zich enkele kenmerkende witte vlekken: in de vleugelpunt, in de binnenrandhoek en rond de eveneens witte ringvlek en niervlek. De vlekken rond de niervlek en de ringvlek zijn soms samengesmolten tot een soort diagonale band, die echter nooit de binnenrand van de vleugel raakt.

Kenmerken rups

Tot 30 mm; lichaam mat geelachtig bruin tot roodachtig bruin; onderzijde bleek grijsachtig, soms met groene zweem; over de rug een rij grijsachtig bruine, V-vormige vlekken; kop roodachtig bruin met donkerder tekening.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de witband-silene-uil (H. compta) en de witvlek-silene-uil (H. albimacula).

Gelijkende soorten rups

Gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis), witband-silene-uil (Hadena compta) en gewone silene-uil (Hadena bicruris).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land slechts af en toe wordt waargenomen. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam in het hele land. Vroeger bekend uit alle provincies, maar recente waarnemingen ontbreken. De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noord-Afrika (Marokko, Algerije), het Iberisch schiereiland en heel Europa tot Midden-Azië. Hier sluit de zustersoort H. variolata ssp.dealbata (Staudinger, 1892) op het areaal aan. Deze laatste reikt tot Oost-Azië (Hacker, 1996). H. confusa in Europa naar het westen tot de Britse eilanden en naat het noorden tot Scandinavië. In het zuiden het Middellandse Zeegebied, Turkije en noordelijk Voor-Azië.

Habitat

Vooral graslanden.

Waardplant

Graslanden

Planten

Diverse soorten silene; met name blaassilene.

Waardplant

Silene

Benaming

  • Engelse naam Marbled Coronet
  • Duitse naam Marmorierte Nelkeneule
  • Franse naam la Noctuelle saupoudrée
  • Synoniemen Hadena conspersa
    Dianthoecia conspersa
    Hadena nana
    Dianthoecia nana

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Diverse silene-soorten zijn waardplant van deze soort.Een afwisseling van bruine en witte vleugelvlekken bepaalt het kenmerkende uiterlijk van deze soort. De Latijnse soortnaam confusa heeft ook met deze vlekken te maken. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald ‘Trübeule’ met ‘moping owl’ (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.confusa: confusus is verward; naar het ingewikkelde patroon op de vleugels waar donkere en lichte tekeningen door elkaar zijn gemengd. Het wijst niet op de mogelijke verwarring met verwante soorten omdat dit de eerste was die werd benoemd.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden