Gewone bandspanner

Epirrhoe alternata

Vliegtijd & gedrag

Begin mei-eind augustus in twee generaties; in gunstige jaren soms een partiële derde generatie in september-oktober. De vlinders zijn overdag gemakkelijk op te jagen uit lage vegetatie. Ze bezoeken vanaf de schemering bloemen van onder andere kruiskruid en komen goed op licht.

Gewone bandspanner

Verspreiding in Nederland

Gewone bandspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gewone bandspanner

Rups: juni-september. De soort overwintert als pop in een cocon op de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-14 mm. Deze spanner is ondanks de tamelijk grote variatie over het algemeen goed herkenbaar. Over de voorvleugel loopt een patroon van donkergrijze en bruinachtig grijze banden. De donkerste en enigszins onregelmatige middenband heeft aan de buitenzijde één duidelijk uitstekende vrij stompe punt. Door het midden van de witte banden aan weerskanten van de middenband loopt een dunne grijze lijn. De buitenste witte band en de buitenste donkere band lopen duidelijk door over de achtervleugel; de andere banden doen dat veel vager.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de springzaadbandspanner (Xanthorhoe biriviata), de bonte bandspanner (E. tristata), de bosbandspanner (E. rivata) en de walstrobandspanner (E. galiata). De dubbelhoekbandspanner (Euphyia biangulata) heeft een dubbel gepunt uitsteeksel aan de buitenrand van de middenband. Bij de scherphoekbandspanner (Euphyia unangulata) is het uitsteeksel aan de buitenrand van de middenband anders van vorm.

Gelijkende soorten rups

Bosbandspanner (Epirrhoe rivata).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeer algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch Schiereiland en heel Europa tot Kamtsjatka en de Koerilen (ssp. xenos, Bryk 1942). Ook in Noord-Amerika; in Noord-Europa tot boven de poolcirkel, in het zuiden: de westelijke Middellandse Zee-eilanden, Italië, de Balkan tot de Kaukasus.

Habitat

Vooral struwelen, bossen, heiden, (kalk)graslanden, moerassen en duinen; soms tuinen, parken en plantsoenen in stedelijke omgeving.

Waardplant

Bossen

Duinen

Graslanden

Heiden

Kalkgraslanden

Moerassen

Parken

Plantsoenen

Stedelijke omgeving

Struwelen

Tuinen

Planten

Diverse soorten walstro en ook kleefkruid.

Waardplant

Walstro

Benaming

  • Engelse naam Common Carpet
  • Duitse naam Graubinden-Labkrautspanner
  • Franse naam la Phalène du pied-de-lion
    l’Alternée
  • Synoniemen Cidaria alternata
    Epirrhoe sociata
    Larentia sociata
    Cidaria sociata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De bandspanners hebben een bandtekening dwars over de vleugels.In ons land is dit de gewoonste van de bandspanners. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Epirrhoe: epirrhoe is een rivier, een overstroming. Dit verwijst naar de golflijnen op de vleugels.alternata: alternare is afwisselen; zwarte en witte banden wisselen elkaar af.

Auteursnaam en jaartal
(Müller, 1764)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden