Gewone silene-uil

Hadena bicruris

Vliegtijd & gedrag

Eind april-eind september in twee, soms drie generaties. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen. Overdag rusten ze in de vegetatie.

Gewone silene-uil

Verspreiding in Nederland

Gewone silene-uil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Gewone silene-uil

Rups: juni-oktober. De jonge rups leeft in de zaaddozen van de waardplant; grotere rupsen foerageren alleen ´s nachts en verlaten overdag de waardplant om zich dicht bij de grond te verbergen. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. De voorvleugel is tamelijk breed en heeft een grijsachtig bruine kleur met een fijne strokleurige tekening en een grote donkere tapvlek. De witachtig omrande ringvlek en niervlek zijn met hun binnenste uiteinden naar elkaar toe gericht en vormen bijna een V, waarvan de punt in de richting van de binnenrand van de vleugel wijst; beide vlekken staan vrijwel nooit werkelijk met elkaar in verbinding. De ringvlek is tamelijk langgerekt.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam okerkleurig bruin met een rij zwartachtige, V-vormige vlekken over de rug en een zwartachtige lengteband over de spiracula; kop lichtbruin met donkerbruine tekening.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis) en de variabele silene-uil (H. perplexa).

Gelijkende soorten rups

Gevorkte silene-uil (Sideridis rivularis), witband-silene-uil (Hadena compta) en gevlekte silene-uil (Hadena confusa).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeldzaam, maar mogelijk algemener dan aangenomen. Wijdverbreid in het hele land; lokaal talrijk. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noord-Afrika (Marokko, Algerije), het Iberisch schiereiland, Frankrijk en de Benelux tot de Britse eilanden in het westen en de 64e breedtegraad in het noorden. Bicruris is een atlantisch-mediterraan faunaelement. De oostelijke grens loopt dwars door Midden-Europa maar is nog onvoldoende bekend. Er is overlapping met de westgrens van H. capsincola, een mongools faunaelement. Op een aantal plaatsen zullen beide voorkomen (Hacker, 1996).

Habitat

Tuinen, wegbermen, akkerranden, struwelen, bossen, duinen en andere plaatsen langs de kust.

Waardplant

Akkerranden

Bossen

Duinen

Grazige ruigten

Struwelen

Tuinen

Wegbermen

Planten

Dagkoekoeksbloem, nachtkoekoeksbloem en andere silenesoorten; in tuinen ook duizendschoon.

Waardplant

Anjer

Silene

Benaming

  • Engelse naam The Lychnis
  • Duitse naam Lichtnelkeneule
  • Franse naam la Noctuelle capsulaire
  • Oud Nederlandse naam brandende liefde-uil
  • Synoniemen Harmodia bicruris
    Hadena capsincola
    Dianthoecia capsincola
    Mamestra capsincola

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De rups leeft onder meer van anjerzaden.Dit is een vrij gewone soort en van de silene-uilen mogelijk de gewoonste. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Hadena: hades is de onderwereld. Schrank vertaald ‘Trübeule’ met ‘moping owl’ (kniezende uil). Deze naam had aanvankelijk de status van een familienaam.bicruris: bi- is twee en crus, cruris is de poot. Dit wijst op de verlenging van zowel de ronde als de niervlek met een poot tot tegen de costa.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden