Vliegtijd & gedrag
Eind mei-half augustus in één generatie. De vlinders komen goed op licht en bezoeken bloemen van struikhei; soms komen ze op smeer. De vlinders zijn ook overdag bij zonnig weer actief.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Granietuil
Rups: augustus-mei. De soort overwintert als bijna volgroeide rups en verpopt zich in een cocon in de grond.
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 12-15 mm. Een vrij kleine uil, die goed is te herkennen aan de zwarte en witte tekening op de roodachtig bruine voorvleugel. Het grondpatroon is tamelijk constant, hoewel de details kunnen variëren; met name de verhouding tussen de lichte aders en de zwarte vegen en vlekjes is variabel. De zwarte vegen en vlekjes zijn doorgaans het meest opvallend in het zoomveld, maar ook vaak tussen de ringvlek en de niervlek. Sommige exemplaren hebben een roze- of paarsachtig bruine voorvleugel; heel zelden is de vleugel grijs.
Kenmerken rups
Tot 27 mm; lichaam bruin of roodachtig bruin, over de rug gewoonlijk drie rijen okerkleurig witte, rechthoekige vlekken, die door donkerbruine of zwarte maanvlekken worden begrensd; op de flanken een bleek okerkleurige of rozeachtig witte lengtestreep, die langs de bovenrand donkerbruin wordt afgezoomd; kop okerkleurig met donkerbruine vlekjes en streepjes.
Gelijkende soorten vlinder
De late heide-uil (Xestia agathina) heeft een lichte strook langs de voorrand van de voorvleugel en de kleine lichte ringvlek bevindt zich in een aangrenzend zwart wigvormig vlak. Zie ook roodbont heide-uiltje (Anarta myrtilli) en grijze heideuil (Violaphotia molothina).
Foto's
Rups
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen; daarbuiten ook af en toe een waarneming. RL: kwetsbaar.
België
Vrij algemeen in Kempische heideterreinen; zeldzaam tot ontbrekend daarbuiten. Vrij algemeen in Wallonië ten zuiden van Samber en Maas. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Noord-, Midden- en Oost-Europa naar het zuiden tot Noord-Spanje, Noord-Italië, Macedonië, Bulgarije en Noord-Griekenland. Naar het oosten tot de Zwarte Zeekust van Oekraïne en minstens tot Moskou.
, Guust de Vries.webp "11340093 (Vaccinium myrtillus), Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "91460040 gewone dophei (Erica tetralix) 2, Guust de Vries.JPG")
 4, Guust de Vries.webp "91340043 struikhei (Calluna vulgaris) 4, Guust de Vries.JPG")
