Verdwenen (voorlopige rode lijst)

Grasklokjesdwergspanner

Eupithecia impurata

Vliegtijd & gedrag

Half juni-begin augustus in één generatie.

Grasklokjesdwergspanner

Verspreiding in Nederland

Grasklokjesdwergspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Grasklokjesdwergspanner

Rups: augustus. De rups verbergt zich overdag dicht bij de grond. De rups eet van de bloemen en de zaden van de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-19 mm. De voorvleugel van deze dwergspanner is tamelijk breed en heeft een lichte grijsachtige grondkleur; langs de achterrand is de vleugel iets donkerder. Op de voorvleugel bevinden zich veel grillige witte en donkere dwarslijnen en een donkere middenstip. Langs de buitenste dwarslijn bevinden zich zwarte, naar binnen gerichte pijlvlekjes op de aderen. De voorvleugel maakt een fijn vlekkerig, gemarmerde indruk. Vaak loopt over de aders een zwart-wit streepjespatroon. De achtervleugel heeft hetzelfde patroon en dezelfde kleur als de voorvleugel, alleen de middenstip is kleiner en minder opvallend.

Kenmerken rups

Ter Haar: Rups lang en slank met duidelijke geledingen, vuil okergeel, vaak beengeel of roodachtig; ruglijn zeer fijn, zwartachtig; de eerste ring met lichtere en donkere lengtelijnen; op de rug ruitvormige, min of meer afgeronde, zwartacfhtige figuren, die vaak, vooral op 7 en 8, de vorm van een lier aannemen; verdere lengtelijnen ongelijk van dikte.

Gelijkende soorten vlinder

De guldenroededwergspanner (E. virgaureata) en de lariksdwergspanner (E. lariciata) hebben een wit vlekje op het borststuk. Bij de grijze dwergspanner (E. subfuscata) ontbreken de zwart-witte streepjes op de aders doorgaans en lijkt de voorvleugel minder vlekkerig gemarmerd. De jeneverbesdwergspanner (E. pusillata) heeft meestal bruinere en egalere voorvleugels. De heidedwergspanner (E. satyrata) heeft vaak smallere voorvleugels en een duidelijkere witte vlek in de binnenrandhoek van de voorvleugel. Bij twijfel met behulp van genitaliënonderzoek te determineren.

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Eupithecia-soorten lijken veel op elkaar. Bij determinatie kan de waardplant een handig hulpmiddel zijn.

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Er zijn slechts enkele waarnemingen bekend, voornamelijk uit de periode 1990-1992. In 2000 is de soort nog in Friesland en Drenthe gezien.

België

Verdwenen. Slechts enkele oude meldingen uit Brabant en Luik.

Mondiaal

Van West-Europa via Midden- en Oost-Europa tot Voor-Azië. Niet in Scandinavië en op de Britse eilanden; in het zuiden tot de Middellandse Zeelanden.

Habitat

Planten

Klokjes, met name klokjes die tussen rotsen of oude muren groeien.

Waardplant

Klokje

Benaming

  • Duitse naam Felsrasen-Glockenblumen-Blütenspanner
  • Franse naam l’Eupithécie impure
  • Synoniemen Tephroclystia impurata
    Eupithecia germanicata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Alle soorten uit het Genus Eupithecia plus nog een aantal andere kleine spanners zijn samengebracht onder de groepsnaam dwergspanner.De rups van deze dwergspanner leeft van de vruchten van het grasklokje. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Eupithecia: eu is goed, goedig en pithex, pithekos is een dwerg. De vlinders hebben een aantrekkelijk uiterlijk en zijn klein. Haworth schrijft: mooie vlinders, als ze rusten zien ze er prachtig uit: de vleugels gespreid en vlak, elegant gedrukt tegen de ondergrond; eigenlijk helemaal ontworpen om ze in vlinderkasten te verzamelen.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1813)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden