Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Grijze heideuil

Violaphotia molothina

Vliegtijd & gedrag

Mei-juni in één generatie. De vlinders komen op licht.

Grijze heideuil

Verspreiding in Nederland

Grijze heideuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Grijze heideuil

Rups: juni-maart. De soort overwintert als rups en verpopt zich in het vroege voorjaar.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-18 mm. De vleugelwortel van de voorvleugel heeft langs de voorrand een lichte vlek, waardoor de dikke zwartachtige wortelstreep goed opvalt. De rest van de voorvleugel is bruinachtig grijs tot zeer donker, bijna zwartachtig grijs van kleur. Vooral lichtgrijze exemplaren maken een sterk bestoven indruk. De uilvlekken, die altijd lichter grijs zijn dan de rest van de vleugel, vallen duidelijk op. De ringvlek ligt in een geheel of gedeeltelijk wigvormig zwart vlak. De achtervleugel is licht gekleurd met donkerdere aders en de bovenzijde van het borststuk is opvallend donker. Soms komen donkerdere, minder contrastrijk getekende exemplaren voor.

Gelijkende soorten vlinder

De haarbos (Ochropleura plecta) is kleiner en heeft een dikke lichte streep langs de voorrand. Zie ook de graanworteluil (Euxoa tritici), granietuil (Lycophotia porphyrea) en late heide-uil (Xestia agathina).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Een soort die in de jaren negentig van de twintigste eeuw af en toe werd waargenomen aan de noordrand van de Veluwe en daarna opnieuw in 2011 en 2012 werd waargenomen. In 2014 is de soort ook in de Noord-Holland gezien. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam en achteruitgegaan. Nagenoeg beperkt tot enkele vindplaatsen in de Antwerpse en Limburgse Kempen. In Wallonië recent waargenomen in Luxemburg. De soort staat als Ernstig Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Zuidwest- en Midden-Europa: het Iberisch schiereiland, Frankrijk, Corsica, naar het noorden en oosten tot Noord-Frankrijk, België, Nederland, Noord-Duitsland, Midden-Polen, Tsjechië, Oostenrijk, Roemenië en Bulgarije. Het voorkomen in Italië is onbekend.

Habitat

Heiden.

Waardplant

Heiden

Planten

Struikhei en dophei.

Waardplant

Dopheide

Struikhei

Benaming

  • Duitse naam Graue Heidekrauteule
  • Franse naam la Noctulelle de la callune
  • Synoniemen Agrotis molothina
    Lycophotia molothina

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
grijze heideuilDe enige waardplant van deze grijze uil is struikhei en de habitat is heidegebieden.De Duitse naam houdt hetzelfde als de Nederlandse. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Lycophotia: lukophos is schemering, naar het grijs met witte patroon op de vleugels.

Auteursnaam en jaartal
(Esper, 1789)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden