Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Grote berberisspanner

Hydria cervinalis

Vliegtijd & gedrag

Eind maart-half augustus in één generatie. De vlinders vliegen in het donker vaak boven de waardplant en komen op licht; de vrouwtjes worden soms ei-afzettend gezien.

Grote berberisspanner

Verspreiding in Nederland

Grote berberisspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Grote berberisspanner

Rups: juni-juli. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 19-22 mm. De voorvleugel heeft een afwisselend patroon van dwarsbanden in verschillende tinten bruin met daartussen enkele licht gekleurde lijnen. De donkergevlekte binnenste en buitenste zone van de middenband liggen tamelijk dicht bij elkaar en vloeien soms gedeeltelijk samen. Door de donkere gegolfde lijnen in de dwarsbanden en de vaak zwart aangezette aders krijgt deze spanner een wat ongelijkmatig uiterlijk. Langs de enigszins gekartelde achterrand van de vleugel loopt een zigzaggende zwarte franjelijn; deze is ook aan de onderkant van zowel de voor- als de achtervleugel duidelijk zichtbaar. Een belangrijk kenmerk aan de onderkant van de voor- en achtervleugel wordt gevormd door de opvallende donkere middenstip; tevens bevindt zich op de onderkant van de voorvleugel een dubbele vlek bij de voorrand.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de grote boomspanner (Triphosa dubitata).

Gelijkende soorten rups

Sporkehoutspanner (Philereme vetulata).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

België

Een zeldzame soort die vroeger alleen bekend was uit Namen en Luxemburg, maar die zich door de aanplant van zuurbes in tuinen en parken verspreid heeft over bijna het hele land. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Afrika en Spanje via West- en Midden-Europa naar het oosten tot Rusland; in het zuiden tot Toerkmenistan en Noord-Iran. Noord-Zuid van Zuid-Scandinavië tot de zuidrand van de Alpen.

Habitat

Struwelen, duinen, wegbermen, parken en tuinen.

Waardplant

Duinen

Parken

Struwelen

Tuinen

Wegbermen

Planten

Wilde en gekweekte zuurbes.

Waardplant

Zuurbes

Benaming

  • Engelse naam Scarce Tissue
  • Duitse naam Grosser Berberitzenspanner
  • Franse naam la Phalène couleur de cerf
  • Oud Nederlandse naam malvaspanner
  • Synoniemen Rheumaptera cervinalis
    Calocalpe cervinalis
    Rheumaptera certata
    Cidaria certata
    Eucosmia certata
    Larentia certata
    Rheumaptera cervinata
    Eubolia cervinaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Berberissoorten, ook de gekweekte, zijn de waardplanten van deze soort.Deze soort groter is dan Pareulype berberata, de andere berberisspanner. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
cervinalis: cervinus is deel uitmakend van een hert; of vanwege de lichtbruine kleur of omdat het mediane vlak dikwijls splitst als een gewei. De uitgang -alis geeft aan dat Scopoli deze soort bij de Pyraliden had ondergebracht, waarschijnlijk vanwege de vleugelhouding in rust.

Auteursnaam en jaartal
(Scopoli, 1763)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden