Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Grote bosbesuil

Eurois occulta

Vliegtijd & gedrag

Half juni-begin september in één generatie. De vlinders worden het meest aangetroffen op smeer; soms komen ze op licht.

Grote bosbesuil

Verspreiding in Nederland

Grote bosbesuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Grote bosbesuil

Rups: september-juni. De rups foerageert ´s vooral nachts. De soort overwintert als jonge rups en verpopt zich zonder cocon in de strooisellaag of tussen mos.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 24-27 mm. Door de relatief lange smalle voorvleugel goed te onderscheiden van andere grote donkere uilen. De voorvleugel is grijs of zwartachtig met een lichtgrijze tekening; de hoeveelheid lichtgrijs kan sterk variëren. Meestal vallen de niervlek en vooral de ringvlek goed op door hun lichte kleur. In het wortelveld ligt een doorgaans moeilijk zichtbaar zwart streepje. Aan de binnenzijde van de golflijn liggen enkele zwarte pijlvlekken. De achtervleugel is gelijkmatig bruinachtig donkergrijs met contrasterende witte franje.

Gelijkende soorten vlinder

De marmeruil (Polia nebulosa) houdt de vleugels minder plat boven het lichaam en de voorrand van de voorvleugel is meer gebogen; in het wortelveld ligt nooit een zwart streepje.

Gelijkende soorten rups

Bruine bosbesuil (Lithomoia solidaginis) en spurrie-uil (Anarta trifolii).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt zeer verspreid en lokaal voor; de meeste waarnemingen komen van de Veluwe. De soort is deels trekvlinder uit Noord-Europa. Onder goede weersomstandigheden kunnen trekkers in Nederland worden aangetroffen. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Zwervers worden af en toe in Vlaanderen gezien. In Wallonië verbreid, maar zeldzaam en lokaal in de Hoge Ardennen in Luik en Luxemburg.

Mondiaal

Noord- en Midden-Europa, Noord- en Midden-Azië, het noorden van Noord-Amerika, Groenland, IJsland. In het zuiden slechts lokaal in het bergland (Pyreneeën, gebergten op de Balkan, Pontisch gebergte).

Habitat

Moerasachtige gebieden, natte heiden, rivieroevers en bossen.

Waardplant

Bossen

Moerassen

Natte heiden

Rivieroevers

Planten

Wilde gagel, bosbes, braam, struikhei, berk en wilg; vooral na de overwintering ook allerlei kruidachtige planten.

Waardplant

Berk

Bosbes

Braam

Gagel

Struikhei

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Great Brocade
  • Duitse naam Graue Heidelbeereule
  • Franse naam l’Occulte
  • Oud Nederlandse naam bosbesuiltje
  • Synoniemen Agrotis occulta
    Aplecta occulta

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Dit is een grote uil en één van de waardplanten is bosbes.Ook de Duitse soortnaam licht de bosbes uit het rijtje waardplanten. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Eurois: euroos is fraai verloop, naar de leuke golflijntjes op de voorvleugels.occulta: occultus is verborgen, in het donker. Linnaeus beschrijft de voorvleugels als ‘fusco nebulosis’, met wolkjes en Clerck vindt de vleugels heel donker (1759).

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden