Vliegtijd & gedrag
Half mei-half juli in één generatie. De vlinders komen matig op licht en bezoeken bloemen van onder andere vlinderstruik.
- Ga direct naar
- Levenscyclus
- Herkenning
- Foto's
- Habitat & Waardplanten
Verspreiding in Nederland
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Levenscyclus
Helmkruidvlinder
Rups: half juni-september. De soort overwintert als pop in een stevige cocon in de grond (soms meerdere jaren).
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 18-22 mm. Deze uil lijkt zeer sterk op de kuifvlinder (C. verbasci), maar is over het algemeen iets kleiner en lichter van kleur. Net als bij de andere Cucullia-soorten is de halskraag behaard, waardoor de vlinder een kap op lijkt te hebben.
Kenmerken rups
Tot 50 mm; verschilt van C. verbasci door het sterkere en eenvoudiger patroon, waarbij de verticale, zwarte strepen - zoals bij verbasci - ontbreken.
Gelijkende soorten vlinder
Zie de kuifvlinder (C. verbasci) en de astermonnik (C. asteris).
Gelijkende soorten rups
De rups van de kuifvlinder (Cucullia verbasci) heeft twee vrijliggende, zwarte stippen in de gele dwarsband op het tweede en derde borstsegment. De zwarte stippen zijn bij de helmkruidvlinder groter en niet helemaal door geel omringd.Zie voor uitgebreidere informatie het artikel Lastig duo: kuifvlinder en helmkruidvlinder.
Foto's
Ei-afzet
Rups
Cocon
Vlinder
Verspreiding
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland; wordt ook daarbuiten af en toe gezien. RL: bedreigd.
België
Vrij algemeen in de oostelijke helft van Vlaanderen, zeldzaam in Oost-Vlaanderen en ontbrekend in West-Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
In Zuid-Europa tot Midden-Spanje, Sicilië en Griekenland. Naar het noorden tot de Noordzee, Denemarken, Zuid-Zweden en de Baltische staten (een enkeling in Zuid-Engeland). De areaalgrenzen in het zuiden en oosten zijn onduidelijk i.v.m. verwisseling met gelijkende verwanten. Een opgave uit Marokko wordt betwijfeld. De meest oostelijke en zekere vindplaatsen liggen in West-Turkije (Ronkay & Ronkay, 1994).
 3, Guust de Vries.webp "91140019 knopig helmkruid (Scrophularia nodosa) 3, Guust de Vries.JPG")
 2, Guust de Vries.webp "23230104 keizerskaars (Verbascum phlomoides) 2, Guust de Vries.JPG")
