Jeneverbesspanner

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-14 mm. Een fijn getekende, licht bruinachtig grijze spanner. De variabele middenband lijkt opgebouwd uit een serie afzonderlijke vlekken die bij de binnenrand van de vleugel soms los van elkaar liggen. De middenband wordt afgegrensd door zwarte dwarslijnen, die via een witachtige afzetting grenzen aan een lichtere zone en daartegen scherp afsteken. De binnenzijde van de middenband heeft een opvallende scherpe inkeping. In de vleugelpunt ligt een rijtje van drie (soms één of twee) diagonale zwarte streepjes, die soms doorlopen tot aan de middenband. Het vrouwtje is kleiner dan het mannetje en heeft een smallere voorvleugel.

Kenmerken rups

Tot 21 mm; lichaam groen; op de bleek blauwachtig groene rug twee brede, geelachtig witte lengtestrepen; op de flanken een brede, geelachtig witte lengtestreep, die aan de bovenkant met rood is afgezet; poten roze-achtig rood; groene bolronde kop.

Gelijkende soorten vlinder

De schijn-sparspanner (T. britannica) is iets groter, is niet zo fijn en helder getekend en heeft slechts één kort zwart streepje in de vleugelpunt. Zie ook de sparspanner (T. variata).Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen T. juniperata versus T. obeliscata, T. britannica en T. variata.

Gelijkende soorten rups

Hoekbanddennenspanner (Pennithera firmata), sparspanner (Thera variata), schijn-sparspanner (Thera britannica), naaldboomspanner (Thera obeliscata), streepjesdwergspanner (Eupithecia intricata), lariksdwergspanner (Eupithecia lariciata), dennenspanner (Bupalus piniaria), dennenbandspanner (Pungeleria capreolaria), lariksspanner (Macaria signaria) en gerimpelde spanner (Macaria liturata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: kwetsbaar.

België

Vrij algemeen in Vlaanderen. Wijdverbreid in alle provincies. In Wallonië vrij zeldzaam maar wijdverbreid. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van de Pyreneeën, West- en Midden-Europa, inclusief de Britse eilanden tot Rusland; in het noorden tot Noord-Scandinavië en in het zuiden: Italië en de Kaukasus (niet op de Balkan). Ook bekend uit Noord-Amerika.