Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Kastanjebruine uil

Xestia castanea

Vliegtijd & gedrag

Begin augustus-half september in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen, vooral die van struikhei.

Kastanjebruine uil

Verspreiding in Nederland

Kastanjebruine uil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Kastanjebruine uil

Rups: september-mei. De soort overwintert als jonge rups. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag laag bij de grond; leeft voorafgaand aan de verpopping ongeveer zes weken onder de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-18 mm. Goed te onderscheiden van de andere Xestia-soorten door de tamelijk effen, fijn getekende voorvleugel. De grondkleur varieert van licht grijsachtig bruin, soms met een roze tint of roze franje, tot roodachtig bruin. Kenmerkend is de zwarte vlek in de binnenste lob van de niervlek, waarvan het overige deel dezelfde kleur heeft als de vleugel. De achtervleugel is gelijkmatig grijs met wit-, roze- of grijsachtige franje.

Gelijkende soorten vlinder

Lichte exemplaren van de vierkantvlekuil (X. xanthographa) zijn herkenbaar aan de niervlek, die vrijwel altijd lichter is dan de rest van de vleugel en vierkant of enigszins X-vormig lijkt te zijn; bovendien is de grondkleur meer bruin dan rood- of grijsachtig. Zie ook de moerasheide-aarduil (Protolampra sobrina) en de bruine zwartstipuil (X. baja).

Gelijkende soorten rups

Kooluil (Mamestra brassicae), nunvlinder (Orthosia gothica) en spurrie-uil (Anarta trifolii).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Wordt verspreid over het land slechts af en toe waargenomen. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen; vroeger bekend uit de Antwerpse en Limburgse Kempen. Zeer zeldzaam in Wallonië, waar de soort zeer lokaal in de Ardennen voorkomt. De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In het noorden tot Schotland en Zuid-Scandinavië en in het oosten tot Rusland (ongeveer tot Moskou). In het Middellandse Zeegebied Marokko, het Iberisch schiereiland, Italië, de Balkan, Libanon, Syrië en Turkije.

Habitat

Heiden.

Waardplant

Heiden

Planten

Vooral struikhei, dophei en bosbes; ook diverse andere planten.

Waardplant

Bosbes

Dopheide

Struikhei

Benaming

  • Engelse naam Neglected Rustic
  • Duitse naam Ginsterheiden-Bodeneule
  • Franse naam la Noctulelle négligée
  • Synoniemen Amathes castanea
    Agrotis castanea
    Orthosia neglecta

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De grondkleur van deze soort is kastanjebruin, althans volgens de Latijnse soortnaam. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Xestia: xestos is opgewreven, glad, naar de glimmende voorvleugels van een aantal soorten in dit genus.castanea: castaneus is heeft de kleur van een kastanje. (Castanea sativa is tamme kastanje), naar de kleur van de voorvleugel hoewel die vaak veel bleker is.

Auteursnaam en jaartal
(Esper, 1798)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden