Kleine hermelijnvlinder

Furcula furcula

Vliegtijd & gedrag

Begin april-eind augustus in twee generaties. De vlinders komen op licht.

Kleine hermelijnvlinder

Verspreiding in Nederland

Kleine hermelijnvlinder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Kleine hermelijnvlinder

Rups: juni-september. De rupsen worden zowel op volgroeide als op jonge bomen aangetroffen. De soort overwintert als pop in een stevige cocon tegen de bast van de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-18 mm. Een grijswitte tandvlinder met op de voorvleugel een fijne zwarte bestuiving en een brede grijze middenband, die aan de binnenzijde is afgezet met een vrijwel rechte donkere rand. De buitenrand van de middenband is onregelmatig van vorm, hier en daar getand en bij de voorrand het duidelijkst zichtbaar.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam vrij dik, versmald naar het achtereind, dat in twee lange staarten uitloopt; lichaam helder groen met een geelgezoomde, purperachtig bruine zadelvormige vlek op de rug, die op segment drie in een punt uitloopt; segment twee heeft een klein bultje op de rugzijde; kop purperachtig bruin met zwarte tekening op de achterzijde.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de berkenhermelijnvlinder (F. bicuspis) en de wilgenhermelijnvlinder (F. bifida).

Gelijkende soorten rups

Hermelijnvlinder (Cerura vinula), witte hermelijnvlinder (Cerura erminea), berkenhermelijnvlinder (Furcula bicuspis) en wilgenhermelijnvlinder (Furcula bifida). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Vrij algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het noorden van het Iberisch schiereiland via West- en Midden-Europa (inclusief de Britse eilanden) via de gematigde zone tot Oost-Azië (China, Japan) en Noord-Amerika. In het zuiden nagenoeg niet in het Middellandse Zeegebied (wel op de Balkan). De grens verloopt hier via Turkije en het Kaspische gebied. Het grootste deel van Scandinavië hoort ook bij het areaal, zelfs nog boven de poolcirkel.

Habitat

Open plekken in het bos, struwelen en heiden; soms ook parken en tuinen.

Waardplant

Heiden

Open plekken in het bos

Parken

Struwelen

Tuinen

Planten

Vooral wilg; ook (ratel)populier.

Waardplant

Populier

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Sallow Kitten
  • Duitse naam Buchen-Gabelschwanz
  • Franse naam la Harpye fourche
    la Dicranoure furcule
    la Petit queue fourchue du hêtre
  • Synoniemen Cerura furcula
    Harpyia furcula
    Dicranura furcula

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Kleine hermelijnvlinder is al een oude naam die ook al gebruikt wordt in ‘Onze vlinders’ van Ter Haar. Voor een toelichting op de relatie met het zoogdiertje hermelijn zie Cerura erminea.Het is de kleinste vlinder binnen de hermelijngroep. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Furcula: furcula is een vorkje, naar de twee anale aanhangsels van de rups. Bij deze soort hoeft de achtergrond van de naamgeving van het genus en van de soort niet dezelfde te zijn. Linnaeus gebruikte de meeste van Clerck’s soortnamen en zo ook deze. Hij maakt geen opmerkingen over de rups hetgeen hij zeker gedaan zou hebben als hij die kende. De mediane en subterminale lijnen vormen, vooral als ze wat zijn geaccentueerd, een patroon dat op een vork lijkt.

Auteursnaam en jaartal
(Clerck, 1759)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden