Kleine weerschijnvlinder

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 28-35 mm. De bovenkant van de vleugels heeft bij het mannetje een blauwpaarse glans; het vrouwtje is bruin en mist deze glans. Op de bovenkant van de voorvleugel bevindt zich vlak bij de achterrand een opvallende zwarte oogvlek met een oranje rand.

Kenmerken rups

Tot 50 mm; lichaam versmald naar de staart, die in twee kleine tegen elkaar aan liggende en zo een punt vormende doorns uitloopt; groen met twee rood en gele lengtestrepen, die vanaf de kop tot aan het midden van de rug loopt; de achterhelft met een aantal schuine rood en gele strepen op de flanken; kop groen met twee lange, bruin gestreepte doorns, die aan de uiteinde gevorkt zijn.

Gelijkende soorten vlinder

De grote weerschijnvlinder heeft geen opvallende oogvlek met een oranje rand, maar slechts een onopvallende donkere vlek op dezelfde plaats.

Verspreiding

Zeldzaamheid

Een onregelmatige standvlinder die in de twintigste eeuw slechts enkele malen is waargenomen in Zuid-Limburg en Gelderland. In 1994 werden twee zwervers waargenomen: één in Simpelveld en één in de Millingerwaard. In 2011 is de kleine weerschijnvlinder gezien bij de ENCI-groeve in Maastricht, en in 2021 in juni is er eentje gezien bij Slenaken.

Mobiliteit

De kleine weerschijnvlinder is een weinig mobiele vlinder.

Regionaal

In Nederland is de eerst bekende waarneming uit 1926 nabij Gronsveld (Limburg). Er zijn twee oudere meldingen van voor 1853 van Winterswijk en Velp (Gelderland), maar in die publicatie worden geen waarnemingen van de grote weerschijnvlinder genoemd, waardoor verwisseling waarschijnlijk is. Tot 1940 werden in de omgeving van Gronsveld regelmatig kleine weerschijnvlinders gezien, zodat het vermoeden bestaat dat er een tijdelijke populatie heeft gezeten. Daarnaast zijn er in dit gebied in 1955 en 1956 wederom twee vlinders gezien.Ook komen in de jaren vijftig de eerste meldingen uit de Vijlnerbossen (Limburg). In de jaren vijftig zijn daar enkele vlinders gezien en in de periode 1984-1987 in totaal 14 vlinders, zodat het vrijwel zeker is dat er een tijdelijke populatie heeft gevlogen. In 1987 is slechts één vlinder gezien en in 1988 was de soort er verdwenen.In 1994 zijn nog twee zwervende vrouwtjes gezien: bij Simpelveld (Limburg) en in de Millingerwaard (Gelderland). In 2011 is de kleine weerschijnvlinder gezien bij de ENCI-groeve in Maastricht en in juni 2021 is er eentje gezien bij Slenaken. In 2024 was er een rupsenvondst nabij Epen. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich op dit moment in de Belgische Ardennen.

Europa

Op Europese schaal is de kleine weerschijnvlinder niet bedreigd en over het algemeen is het voorkomen stabiel. Uit België en Duitsland wordt een achteruitgang van 25-50% gemeld en staat hij op de Waalse en Duitse Rode Lijst.

Mondiaal

De kleine weerschijnvlinder komt voor in Midden-Europa en verspreid in Zuid-Europa.