Koekoeksbloemspanner

Perizoma affinitata

Vliegtijd & gedrag

Begin mei-begin september in twee generaties. De vlinders vliegen vanaf de schemering vaak in de buurt van de waardplant en komen soms op licht. Overdag kunnen ze van de waardplant opgejaagd worden.

Koekoeksbloemspanner

Verspreiding in Nederland

Koekoeksbloemspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Koekoeksbloemspanner

Rups: juni-september. De rups leeft gedurende zijn hele ontwikkeling in een rijpende vrucht van de waardplant. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-15 mm. Op de donkere grijsbruine voorvleugel bevindt zich, net buiten het midden, een smalle witte dwarsband met een fijne donkere centrale lijn. De binnenrand van deze band heeft in het midden een ronde inkeping en soms nog een kleinere tweede inkeping. Dichter naar de vleugelwortel toe bevindt zich nog een vage lichte dwarsband. De achtervleugel heeft een lichte middenband.

Gelijkende soorten vlinder

De hennepnetelspanner (P. alchemillata) is kleiner en heeft altijd een dubbele, scherpere inkeping in de witachtige dwarsband; bovendien heeft de achtervleugel slechts een vage middenband.

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Perizoma-soorten lijken op elkaar. De waardplant kan behulpzaam zijn bij de determinatie.N.B.: vergelijk ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen en het habitat.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land op enkele locaties voor. RL: niet bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam, met bolwerken in de Vlaamse Ardennen, het Pajottenland en Oost-Brabant. Lokaal in Antwerpen. Elders zeer zeldzaam. In Wallonië zeldzaam en recent gemeld uit Luik, Luxemburg en Namen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van de Middellandse Zee via Midden-Europa tot West-Rusland en van het Iberisch Schiereiland via Frankrijk, de Benelux en de Britse eilanden tot Noord-Scandinavië; in het zuiden tot Hongarije en vroeger Joegoslavië.

Habitat

Vooral open bossen, struwelen en wegbermen.

Waardplant

Bossen

Struwelen

Wegbermen

Planten

Dagkoekoeksbloem en andere silenesoorten.

Waardplant

Silene

Benaming

  • Engelse naam Rivulet
  • Duitse naam Dunkler Lichtnelken-Kapselspanner
  • Franse naam la Périzoma contrastée
  • Synoniemen Larentia affinitata
    Cidaria affinitata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Dagkoekoeksbloem en andere silenesoorten zijn de waardplanten van deze spannersoort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Perizoma: perizoma is een gordel, peri is rond en soma is het lichaam. Vanwege de gelijkenis met een gordel of met gordels die de lijnen op de vleugels vormen als deze opgevouwen zijn.affinitata: affinitatus is in relatie met. Gedoeld wordt op P. alchemillata waarvan deze soort in 1831 werd afgescheiden.

Auteursnaam en jaartal
(Stephens, 1831)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden