Lichtgrijze uil

Lithophane ornitopus

Vliegtijd & gedrag

Eind augustus-begin november en na de overwintering eind februari-half mei in één generatie. De vlinders zijn vanaf de schemering actief; in het najaar bezoeken ze bloemen van klimop en overrijpe bramen, in het voorjaar wilgenkatjes. De vlinders komen zowel op licht als op smeer. Overdag worden ze soms rustend aangetroffen op een boomstam of een paaltje.

Lichtgrijze uil

Verspreiding in Nederland

Lichtgrijze uil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Lichtgrijze uil

Rups: april-juni. De rups maakt een stevige cocon in de grond, waarin ongeveer een maand later de verpopping plaatsvindt. De soort overwintert als vlinder, verborgen achter losse boomschors of op een andere beschutte plaats. De paring vindt plaats in het voorjaar.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 17-19 mm. De voorvleugel heeft een koele lichtgrijze grondkleur en diverse scherp afgetekende zwarte lijntjes en strepen. Een belangrijk kenmerk is de zwarte gebogen schouderstreep met aan het uiteinde een vertakking in de vorm van een gewei. In de zwartgerande binnenste lob van de niervlek ligt meestal een lichtbruine vlek. Ook langs de achterrand liggen vaak lichtbruine vlekjes. Op de bovenzijde van het borststuk is tussen de enigszins gepunte schouders een kuif zichtbaar. Er is weinig variatie, maar sommige exemplaren zijn iets donkerder grijs.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de chi-uil (Antitype chi).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die verspreid over het land af en toe wordt waargenomen; de meeste waarnemingen komen uit het zuiden van het land. RL: niet bedreigd.

België

In Vlaanderen zeldzaam, maar recent sterk toegenomen. Wijdverbreid ten oosten van de lijn Antwerpen-Brussel, (nog) zeer zeldzaam in Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid in alle provincies. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Noordwest-Afrika (Marokko), Zuid- en Midden-Europa, Voor-Azië. Naar het noorden tot Midden-Engeland, Denemarken, Zuid-Zweden en Zuid-Finland. In Azië naar het oosten tot het Amoergebied. Opgaven uit Japan betreffen andere soorten.

Habitat

Loofbossen en parken.

Waardplant

Loofbossen

Parken

Planten

Diverse loofbomen, met een voorkeur voor eik. In Finland ook gewone vogelkers en in Duitsland wilg en populier.

Waardplant

Eik

Populier

Sleedoorn

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Grey Shoulder-knot
  • Duitse naam Hellgraue Holzeule
  • Franse naam la Nébuleuse
    la Xyline du chêne
  • Synoniemen Xylina ornitopus
    Graptolitha ornitopus
    Lithomoia ornitopus
    Lithophane ornithopus
    Xylina ornithopus
    Xylina rhizolitha
    Xylina rizolitha

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De grondkleur van deze uil is heel licht grijs. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Lithophane: lithos is een steen en phaino, phan is blijken te zijn; de vlinder vertoont gelijkenis met een steen en valt in rust daardoor nauwelijks op (hoewel de soorten uit dit geslacht vaker op een paaltje of takje zitten te rusten). ornitopus: ornis, ornithos is een vogel en pous is een voet, dit verwijst naar de gelijkenis van de zwarte basale veeg en de klauw van een vogel.

Auteursnaam en jaartal
(Hufnagel, 1766)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden