Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Ligusterblokspanner

Trichopteryx polycommata

Vliegtijd & gedrag

Eind februari-april in één generatie. De vlinders rusten overdag op de waardplant. Ze vliegen vanaf de schemering, maar blijven vaak in de buurt van de waardplant; ze komen soms op licht.

Ligusterblokspanner

Verspreiding in Nederland

Ligusterblokspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Ligusterblokspanner

Rups: mei-juli. De soort overwintert als pop in een cocon in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. Kenmerkend is de bruine middenband op de tamelijk ronde, maar spits toelopende voorvleugel; deze band maakt in het midden een bocht en is op de voorste helft van de vleugel veel breder en in tweeën gesplitst. De grondkleur van de voorvleugel kan variëren van licht- tot donkergrijs. Ook de breedte en de intensiteit van de middenband kunnen variëren; soms is de middenband niet gesplitst maar is er alleen een lichte vlek aanwezig. Zie de lichte blokspanner (Lobophora halterata) voor de beschrijving van de afwijkende achtervleugel.

Gelijkende soorten rups

Vroege blokspanner (Trichopteryx carpinata). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Wordt alleen af en toe waargenomen in de duinen. RL: gevoelig.

België

Zeer zeldzaam. Komt enkel voor aan de Westkust, de Viroinvallei en de Gaume. De soort staat als Ernstig Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In Europa eenzelfde verspreiding als L. halterata; in het noorden zuidelijk van de poolcirkel; in het oosten van de Oeral tot Kamtsjatka (ssp. grisea Diakonov 1926) en Japan (ssp. anna Inoue, 1957).

Habitat

Struwelen op graslanden, open bossen, brede bospaden en bosranden.

Waardplant

Bospaden

Bosranden

Bossen

Graslanden

Planten

Liguster (vooral de smalbladige) en ook wel es.

Waardplant

Es

Liguster

Benaming

  • Engelse naam Barred Tooth-striped
  • Duitse naam Gestrichelter Lappenspanner
  • Franse naam la Phalène du troène
  • Synoniemen Nothopteryx polycommata
    Lobophora polycommata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De blokspanners hebben donkere aders en dwarslijnen die samen op de voorvleugels een blokkenpatroon vormen.Liguster is niet de enige maar wel een belangrijke waardplant van deze blokspannersoort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Trichopteryx: trikhous is drie omvattend en pteron is vleugel; van de lob aan de achtervleugel van het mannetje die gezien wordt als derde vleugel.polycommata: polus is veel en komma is het stempel van een muntstuk, een teken, een komma; verwijzend naar de tekening van de voorvleugels, inclusief de vele zwarte streepjes op de franje.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden