Lisdoddeboorder

Nonagria typhae

lisdoddeboorder

Vliegtijd & gedrag

Eind juni-eind oktober in één generatie. De vlinders komen op licht en zwerven daarbij soms ver van het leefgebied vandaan. De vlinders nemen geen voedsel op.

Verspreiding

Levenscyclus

Lisdoddeboorder

Rups: april-juli. De rups leeft in de stengel van de waardplant, eerst bovenin en later dieper naar beneden. Tijdens de groei wisselt de rups diverse malen van plant en laat daarbij opvallende gaten achter in de stengels. De verpopping vindt plaats met de kop naar beneden in de stengel van de laatste plant waarin hij gefoerageerd heeft of in een dode stengel. De soort overwintert als ei.

Cocon

Verspreiding

Noord-Afrika (Marokko, Egypte), Europa (noordelijk tot Schotland en Midden-Scandinavië), Voor-Azië en Midden-Azië. In Zuid-Europa alleen zeer lokaal, maar bij gericht zoeken zal het voorkomen talrijker blijken te zijn (Hacker, 1989).

Benaming

  • Engelse naam Bulrush Wainscot
  • Duitse naam Rohrkolbeneule
  • Franse naam la Noctuelle de la massette
  • Oud Nederlandse naam rietuil
  • Synoniemen Phragmitiphila typhae
    Nonagria arundinis

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De rupsen van veel uiltjes dringen door in de stengel van planten; ze eten en groeien daar.Van deze soort zijn grote en kleine lisdodde de waardplanten. De Latijnse naam wijst ook op deze plantensoort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Nonagria: Nonagria is een oude naam voor het eiland Andros in de Egeïsche zee. Treitschke die met Ochsenheimer samenwerkte, geeft deze uitleg en het is geheel in stijl met de gewoonte van de laatste om voor genusnamen aardrijkskundige plaatsen te gebruiken.typhae: Typha latifolia is grote lisdodde, de voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal
(Thunberg, 1784)

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Herkenning

Voorvleugellengte: 18-24 mm. De voorrand en de achterrand van de brede voorvleugel vormen een vrijwel rechte hoek; de vleugelpunt is bij het mannetje iets scherper dan bij het vrouwtje. Op de tamelijk effen voorvleugel vallen de lichte aders op, waarop en waarlangs een zwartachtige spikkeling te zien is; langs de hoofdader is daardoor een duidelijke donkere veeg zichtbaar. In het zoomveld zijn de lichte aders donker omzoomd en daartussen liggen zeer kleine zwartachtige pijlvlekjes; ook de halvemaanvormige vlekjes of streepjes van de franjelijn zijn goed zichtbaar. Het mannetje heeft een roodachtig bruine grondkleur; het duidelijk grotere vrouwtje is licht strokleurig, soms met een donkerdere grijsachtige tint. Soms komen donkerbruine tot zwartachtige exemplaren voor met minder opvallende, voornamelijk donkere aders en relatief weinig tekening; bij deze vlinders vallen de drie lichte vlekjes langs de voorrand dicht bij de vleugelpunt op, evenals de serie lichte vlekjes in de franje.

Habitat

De Vlinderstichting beschermt al 40 jaar vlinders en libellen. Wij vinden dat zij overal waar ze in de natuur thuis horen ook daadwerkelijk moeten voorkomen.

Beekoevers

Moerassen

Plassen

Rivieroevers

Vennen

Planten

Lisdodde

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden