Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Maansnuituil

Zanclognatha lunalis

Vliegtijd & gedrag

Begin juni-half augustus in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer.

Maansnuituil

Verspreiding in Nederland

Maansnuituil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Maansnuituil

Rups: juli-mei. De rups overwintert halfvolgroeid en verpopt zich op de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. Deze snuituil lijkt op de lijnsnuituil (Herminia tarsipennalis), maar is iets groter en heeft een grijs- tot roodachtig bruine, vaak purperachtig getinte voorvleugel. Kenmerkend is de in vergelijking met verwante soorten grotere en sterker gebogen niervlek. De buitenste dwarslijn is fijn geschulpt. Opvallend is donkerbruine schaduwachtige afzetting aan weerszijden van de lichte golflijn. Evenals de andere snuituilen heeft deze soort een opvallende ‘snuit’, gevormd door de lange palpen.

Gelijkende soorten vlinder

De schaduwsnuituil (Herminia tarsicrinalis) is iets kleiner en heeft een diffuse, maar duidelijk aanwezige roodachtig bruine middenschaduw, waarin (of waarnaast) de smalle gebogen middenvlek ligt. Zie ook de lijnsnuituil (H. tarsipennalis) en de wilgenspanner (Macaria artesiaria).

Gelijkende soorten rups

Baardsnuituil (Pechipogo strigilata), boogsnuituil (Herminia grisealis) en stippelsnuituil (Macrochilo cribrumalis). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die verspreid over het land af en toe wordt waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Geen recente, gedocumenteerde waarnemingen in Vlaanderen. In Wallonië zeldzaam, met verspreide waarnemingen uit Luik, Luxemburg en Namen, vooral in de kalkstreek. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noord-Spanje via Italë en Griekenland tot de Kaukasus. Naar het noorden tot Zuid-Engeland en Zuid-Scandinavië (niet duidelijk of dit standvlinders betreft). Naar het oosten via de Oeral en het Oessoeri-gebied tot Japan en Korea.

Habitat

Loofbossen, struwelen en bosachtige gebieden.

Waardplant

Bosachtige gebieden

Loofbossen

Struwelen

Planten

Verdorde bladeren; in gevangenschap ook paardenbloem.

Waardplant

Paardenbloem

Benaming

  • Engelse naam Jubilee Fan-foot
  • Duitse naam Felsbuschwald-Spannereule
  • Franse naam l’Herminie plumeuse
  • Synoniemen Herminia lunalis
    Polypogon lunalis
    Zanclognatha tarsiplumalis
    Herminia tarsiplumalis

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De snuituilen hebben opvallend naar voren uitstekende palpen (de snuit) op de kop van de vlinder.Het kleine gebogen streepje, maantje, middenop de voorvleugel is kenmerkend.Zie ook ’toelichting wetenschappelijke naam’. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
lunalis: luna is de maan, naar de grote en duidelijk aanwezige niervlek.

Auteursnaam en jaartal
(Scopoli, 1763)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden