Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Moerasspinner

Laelia coenosa

Vliegtijd & gedrag

Eind juni-eind augustus in één generatie; in sommige warme gebieden soms twee generaties. De mannetjes komen op licht en gaan vaak in de vegetatie in de buurt van de lamp zitten.

Moerasspinner

Verspreiding in Nederland

Moerasspinner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Moerasspinner

Rups: augustus-juni. De soort overwintert als halfvolgroeide rups in de vegetatie in de buurt van de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-21 mm. De sterk geveerde, opvallend zwarte antennen en de bleke bruingele voorvleugel van het mannetje vormen een kenmerkende combinatie. De enige tekening op de voorvleugel bestaat uit een gebogen rij vage zwartachtige stipjes vlak bij de binnenrandhoek. Het vrouwtje heeft een ongetekende witte voorvleugel en ongeveerde antennen.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam vuilokerachtig bruin, bedekt met okerkleurige haarborstels, die op kleine wratjes staan ingeplant; de segmenten vier tot zeven elk met een haarborstel op het midden van de rug; segment een met een paar naar voren wijzende borstels van gepluimde zwarte haren en segment elf met een identieke haarborstel, die op het midden van de rug staat en naar achteren wijst; kop bruin.

Gelijkende soorten vlinder

De satijnvlinder (Leucoma salicis) is groter, heeft een zijdeachtige glans en wit met zwart geringde poten. De bastaardsatijnvlinder (Euproctis chrysorrhoea) en de donsvlinder (Euproctis similis) zijn kleiner en hebben een zijdeachtig uiterlijk. Zie ook de zwarte-l-vlinder (Arctornis l-nigrum).

Gelijkende soorten rups

Witvlakvlinder (Orgyia antiqua), heidewitvlakvlinder (Orgyia antiquoides) en hoekstipvlinder (Orgyia recens). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Alleen bekend van enkele plekken in Noord-Brabant. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam. Komt enkel zeer lokaal voor in de Limburgse Kempen. De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

De moerasspinner komt voor in het palearctisch gebied van Noord-Afrika tot aan Japan. In Europa komt de moerasspinner vooral voor in het gebied rond de Middellandse Zee. De dichtstbijzijnde populaties bevinden zich in Noord-Frankrijk en Noord-Duitsland.

Habitat

Moerasachtige gebieden.

Waardplant

Moerassen

Planten

Riet, galigaan en grote egelskop.

Waardplant

Egelskop

Galigaan

Riet

Benaming

  • Franse naam le Liparis du rubanier
    le Liparis des marais
    le Liparis sali
  • Oud Nederlandse naam galigaanspinner

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De moerasspinner hoort niet bij de spinners (Lasiocampidae), maar ook de rupsen van de donsvlinders (Lymantriidae) zijn zeer actieve spinners. Zowel de Nederlandse als de wetenschappelijke soortnaam wijst op de habitat van deze soort: moerasachtige gebieden. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Laelia: Laelia is de naam van een Vestaalse maagd. Stephens geeft verder geen verklaring maar de bleke, onbevlekte vleugels kunnen kuisheid hebben gesuggereerd.coenosa: coenosos is moerassig, naar de habitat van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal
(Hübner, 1808)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden