Vliegtijd & gedrag
Eind februari-eind april in één generatie. De vlinders worden meestal overdag bij zonnig weer waargenomen. Ze vliegen dan vooral rondom de toppen van berken, nog voordat deze in blad zijn gekomen. Vaak gaan ze naarmate de middag vordert lager vliegen om te drinken en te zonnen bij (modder)poelen. Parende exemplaren kunnen laat in de middag uit de takken worden geklopt.
- Snel naar
- Waarnemingen
- Levenscyclus
Verspreiding
Levenscyclus
Oranje berkenspanner
Rups: april-juni. De rupsen komen uit het ei als de berkenknoppen openbreken; jonge rupsjes eten vooral van berkenkatjes. De rupsen foerageren ´s nachts en leven overdag in een spinsel van samengesponnen bladeren. In tegenstelling tot de meeste spannerrupsen hebben de oranje berkenspanner en de oranje essenspanner één paar naschuivers en vier paar buikpoten, waarvan het eerste en tweede paar minder ontwikkeld maar wel duidelijk zichtbaar zijn. De soort overwintert als pop in of op hout. De eieren worden afgezet op zowel jonge als oudere berken.
Rups
Vlinder
Museum
Verspreiding
Europa tot Oost-Azië. in het zuiden de Pyreneeën, de zuidrand van de Alpen en via de Karpaten tot Zuid-Rusland; via de middenaziatische bergen tot Mongolië (ssp. sajana Prout 1912) en Sachalin (ssp. hilara Sawamoto 1937). In het noorden tot Noord-Scandinavië.
Benaming
- Engelse naam Orange Underwing
- Duitse naam Birken-Jungfernkind
- Franse naam l'Intruse
-
Oud Nederlandse naam
behaarde spanner
berkenuil
berkendagspanner
oranje spanner - Synoniemen Brephos parthenias
Meer over de naam
Toelichting Nederlandse naam
Berk is de enige waardplant van de oranje berkenspanner. Oranje wijst op de kleur van de achtervleugels. Meer over Nederlandse namen
Toelichting wetenschappelijke naam
Archiearis: arkhe, arkhi is beginnend en ear is voorjaar. Vlinders die al vroeg in het jaar vliegen.parthenias: parthenias is de zoon van een bijvrouw, een woord zonder afkeurende bijklank. Veel vlinders met achtervleugels die rood, geel of oranje zijn, hebben namen die te maken hebben met bruiden, verloofden of maitresses. (notha, pronuba, comes en een aantal Catocala's). Een vraag die hierbij naar voren komt staat vermeld bij C. nupta.
Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1761)
Trends
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Herkenning
Voorvleugellengte: 16-19 mm. Een overdag vliegende spanner die in de vlucht een oranje met bruine indruk maakt. De voorvleugel heeft doorgaans een tamelijk gevarieerd (kleuren)patroon; vooral de wittige veeg die vanaf de voorrand schuin naar achteren loopt (soms tot aan de binnenrand van de vleugel) kan opvallend zijn en dan een goed kenmerk vormen. Een meer vast en onderscheidend kenmerk is de oranje band aan de onderzijde van de achtervleugel, die halverwege uitsteekt in de buitenste donkere zoom.
 3, Guust de Vries.webp "11370009 ruwe berk (Betula pendula) 3, Guust de Vries.JPG")
