Oranje wortelboorder

Triodia sylvina

Vliegtijd & gedrag

Eind juli-begin september in één generatie. De vlinders vliegen vanaf de vroege schemering en komen goed op licht; ze worden ook vaak aangetrokken door stadsverlichting.

Oranje wortelboorder

Verspreiding in Nederland

Oranje wortelboorder

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Oranje wortelboorder

Rups: september-juni. De rups, die onder de grond leeft en zich voedt met wortels en (ondergrondse) stengeldelen, overwintert tweemaal en verpopt zich in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: ♂ 12-18 mm, ♀ 15-26 mm. Het mannetje heeft een kenmerkende oranjebruine voorvleugel, met twee donkergerande witachtige diagonale lijnen die een omgekeerde V vormen (de lijnen raken elkaar echter niet). Deze lijnen zijn nogal smal, tamelijk recht en ononderbroken. Het vrouwtje is iets groter en minder contrastrijk gekleurd dan het mannetje. De grootte is zeer variabel.

Kenmerken rups

25-30 mm. Het lijf glimt en is vieswit; de kop is oranjebruin en de platen zijn een fractie lichter dan de kop; de stigma’s zijn donkerbruin.

Gelijkende soorten vlinder

Het minder contrastrijk gekleurde vrouwtje lijkt soms op de blekere vorm van de gemarmerde wortelboorder (Korscheltellus fusconebulosa); deze laatste heeft echter een witte vlek op de vleugelwortel en in het midden van de voorvleugel en bovendien geblokte franje. Zie ook de slawortelboorder (Pharmacis lupulina). Bij twijfel kan de vliegtijd hulp bieden.

Gelijkende soorten rups

Slawortelboorder (Pharmacis lupulina), gemarmerde wortelboorder (Korscheltellus fusconebulosa), heidewortelboorder (Phymatopus hecta) enhopwortelboorder (Hepialus humuli).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer algemeen. Komt verspreid over het hele land voor; lokaal soms talrijk.

België

Algemeen in het hele land. Lokaal soms talrijk. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Portugal tot Klein-Azië en van Zuid-Scandinavië tot Sicilië en Griekenland. Ook in Engeland, maar niet op Corsica, Sardinië en Kreta.

Habitat

Wegbermen, bosranden, ruige graslanden en tuinen.

Waardplant

Bosranden

Ruige graslanden

Tuinen

Wegbermen

Planten

Diverse kruidachtige planten, waaronder zuring, paardenbloem en adelaarsvaren; waarschijnlijk ook grassen.

Waardplant

Adelaarsvaren

Paardenbloem

Zuring

Benaming

  • Engelse naam Orange Swift
  • Duitse naam Ampfer-Wurzelbohrer
  • Franse naam la Sylvine
  • Oud Nederlandse naam zuringwortelboorder
  • Synoniemen Hepialus sylvina
    Hepialus sylvinus
    Hepialus hamma

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De rups van een wortelboorder boort gangen in de wortels van de waardplant. De grondkleur van de vleugels is oranje. In Engeland orange swift. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
sylvina: sylvinus is een afwijkende spelling van sylvanus (silvanus); dit betekent: deeluitmakend van bos, het leefgebied van de soort hoewel deze vlinder niet uitsluitend in bossen voorkomt.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1761)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden