Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Pijlkruidspanner

Mesotype didymata

Vliegtijd & gedrag

Half mei-half augustus in één generatie. De mannetjes zijn overdag actief en vliegen vooral in de middag bij warm en droog weer. De vrouwtjes zitten vaak te rusten in de vegetatie. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes vliegen vanaf de schemering en komen op licht; ze bezoeken bloemen van onder andere hei en kruiskruid.

Pijlkruidspanner

Verspreiding in Nederland

Pijlkruidspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Pijlkruidspanner

Rups: mei-juni. De rups verpopt zich dicht bij de grond in een licht spinsel. De soort overwintert als ei.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 11-15 mm. De voorvleugel is vrij grof getekend. Goed te herkennen aan de twee zwarte vlekken aan de binnenrand van de golflijn die samen soms een omgekeerde U vormen. De grondkleur van het mannetje is gewoonlijk grijs, die van het kleinere vrouwtje bruinachtig of grijsachtig wit; er zijn echter meerdere kleurvariaties mogelijk.

Kenmerken rups

Tot 23 mm; lichaam groen met smalle, geelachtige ringen tussen de segmenten; over de rug een donkergroene lengtestreep met aan weerszijden daarvan twee bleek groene lengtestrepen; dicht onder de spiracula een witte lengteband; kop lichtgroen met op de bovenkant een spaarzamelichtbruine tekening.

Gelijkende soorten rups

Wederikdwergspanner (Anticollix sparsata).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: bedreigd.

België

Zeldzaam en lokaal in Vlaanderen. Verspreide vindplaatsen in alle provincies. Lokaal vrij algemeen. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het uiterste westen van Europa naar Rusland, de Oeral en de Kaukasus; in het noorden de Britse eilanden, Scandinavië tot Lapland en de Faeroer-eilanden, in het zuiden tot in de Alpen.

Habitat

Vooral natte heiden en open bossen; ook struwelen, verwaarloosde stukken grond en duinen.

Waardplant

Bossen

Duinen

Natte heiden

Struwelen

Planten

Diverse kruidachtige planten en grassen, zoals bosbes, struikheide, sleutelbloem en knoopkruid.

Waardplant

Bosbes

Knoopkruid

Sleutelbloem

Struikhei

Benaming

  • Engelse naam Twin-spot Carpet
  • Duitse naam Bergwald-Kräuterspanner
  • Franse naam l’Eubole âpre
    la Phalène des myrtilles
  • Synoniemen Larentia didymata
    Cidaria didymata
    Calostygia didymata
    Perizoma didymata
    Eubolia scabraria
    Cidaria alpestrata

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Pijlkruidspanner is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in ‘Onze vlinders’ (begin vorige eeuw). Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
didymata: didymus is tweeling, dubbel. Het dubbele vlekje op de voorvleugel. Linnaeus beschrijft dit als een gelobde enkele vlek.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden