Gevoelig (voorlopige rode lijst)

Plat beertje

Eilema lurideola

Vliegtijd & gedrag

Half juni-half september in één generatie. De vlinders komen zowel op licht als op smeer en bezoeken bloemen van onder andere distels en koninginnenkruid.

Plat beertje

Verspreiding in Nederland

Plat beertje

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Plat beertje

Rups: augustus-mei. In het voorjaar worden rupsen overdag soms zonnend aangetroffen op boomstammen, muren of paaltjes. De soort overwintert als jonge rups en verpopt zich in een cocon in een bastspleet of tussen stenen.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 14-17 mm. Langs de voorrand van de loodgrijze voorvleugel ligt een duidelijke contrasterende gele streep, die in de richting van de vleugelpunt steeds smaller wordt of zelfs verdwijnt voordat deze bereikt is. De achterpoten zijn grotendeels geel. De achtervleugel is lichtgeel en heeft soms een grijze veeg langs de voorrand. De vlinder houdt in rust de vleugels plat boven het lichaam.

Kenmerken rups

Tot 22 mm; lichaam fluweelzwart aan de bovenzijde en bruinachtig grijs aan de onderzijde, overdekt met korte zwarte en grijze haarborsteltjes, die op kleine, verheven wratjes staan ingeplant; over de flanken een oranje lengtestreep, die op de eerste drie segmenten ontbreekt; kop glimmend zwart.

Gelijkende soorten vlinder

Het glad beertje (E. griseola) heeft opvallend brede vleugels met een sterk gebogen voorrand waarlangs geen contrasterende, scherp afgetekende gele streep loopt. Het naaldboombeertje (E. depressa) heeft ook een bredere voorvleugel, mist de afgetekende gele kraag en heeft zwarte achterpoten. Zie ook het streepkokerbeertje (E. complana) en het vaal kokerbeertje (E. caniola).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Doordat met deze soort veel determinatiefouten worden gemaakt (vooral verwarring met het streepkokerbeertje (E. complana) en vrouwtjes van het naaldboombeertje (E. depressa)) is de verspreiding niet goed bekend en geeft het kaartje hiernaast waarschijnlijk niet helemaal het juiste beeld. Waarschijnlijk is het plat beertje een niet zo algemene soort, die verspreid over het land voorkomt, vooral op de zandgronden. RL: gevoelig.

België

Zeldzaam in Vlaanderen, maar toegenomen en wijdverbreid in alle provincies. In West-Vlaanderen, Limburg en Vlaams-Brabant lokaal algemeen. In Wallonië wijdverbreid en algemeen. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het Iberisch schiereiland via West-Europa, inclusief het zuiden van Engeland, en via de gematigde zone tot Oost-Azië. Naar het zuiden tot het noordelijke Middellandse Zeegebied via Midden-Italië en de Balkan tot Klein-Azië en naar het noorden tot Midden-Scandinavië.

Habitat

Allerlei bosachtige gebieden.

Waardplant

Bosachtige gebieden

Planten

Korstmossen en algen op bomen, stenen en paaltjes; soms bladeren van onder andere meidoorn, sleedoorn, braam en bosrank.

Waardplant

Braam

Clematis

Gewoon korstmos

Meidoorn

Sleedoorn

Benaming

  • Engelse naam Common Footman
  • Duitse naam Grauleib-Flechtenbärchen
  • Franse naam la Lithosie complanule
    la Lithosie plombée
  • Oud Nederlandse naam beukenmosbeer
    blauwgrijze korstmosspinner
    korstmosvlinder
  • Synoniemen Lithosia lurideola
    Lithosia plumbeola

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De aanduiding beertje heeft deze soort gemeen met de kleinere soorten uit de familie van de beervlinders (Arctiidae). De naam beervlinders heeft deze familie te danken aan het uiterlijk van de rupsen die dicht behaard zijn en daardoor aan een beer doen denken. In tegenstelling tot de kokerbeertjes (Eilema pymaeola en Eilema complana) houdt dit beertje de vleugels plat boven het lichaam, een kenmerkend onderscheid met de andere beertjes. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Eilema: eilema is een sluier, een voile; een aantal soorten in dit genus houdt in rust de vleugels helemaal rond het lijf gerold alsof ze zich afzonderen onder een sluier. Zie ook bij E. complana. Spiris heeft dezelfde strekking.lurideola: luridus is bleek geel, naar de kleur van de streep langs de costa van voor- en achtervleugel.

Auteursnaam en jaartal
(Zincken, 1817)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden