Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Populierenblad

Gastropacha populifolia

Vliegtijd & gedrag

Half juni-begin augustus in één generatie; mogelijk soms een partiële tweede generatie van half augustus-half september.

Populierenblad

Verspreiding in Nederland

Populierenblad

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Populierenblad

Rups: september-juni. De rups is goed gecamoufleerd en rust overdag in een schorsspleet of stijf tegen een tak aangedrukt. De soort overwintert als rups. De verpopping vindt plaats in een stevige cocon.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: ♂ 22-25 mm, ♀ 30-35 mm. Deze soort lijkt een verkleinde uitgave van het eikenblad (G. quercifolia) met eveneens een vooruitstekende, door de palpen gevormde ‘snuit’ en ook een enigszins geschulpte achterrand. Het populierenblad is lichter en geler van kleur. De dwarslijnen bestaan uit losse vlekjes. Een bijzonder kenmerk is de zwarte lijn die over het midden van de bovenkant van de kop en het borststuk loopt. De variatie in kleur van deze soort is gering; soms is het zoomveld, of een groter deel van de vleugel, enigszins grijsachtig met een paarse zweem.

Gelijkende soorten vlinder

Zie het eikenblad (G. quercifolia).

Gelijkende soorten rups

Zwarte herfstspinner (Poecilocampa populi), espenblad (Phyllodesma tremulifolia), eikenblad (Gastropacha quercifolia) en kersenspinner (Odonestis pruni).N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeer zeldzaam. Van deze soort zijn vanaf 2008 slechts enkele waarnemingen bekend uit Zeeland en Noord-Holland. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam en achteruitgegaan. Slechts enkele recente waarnemingen uit Limburg, Vlaams-Brabant en Namen. Vroeger ook waargenomen in Oost-Vlaanderen en Antwerpen en alle Waalse provincies. De soort staat als Ernstig Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van het noorden van het Iberisch schiereiland oostwaarts via het gematigde en deels het subtropische gebied naar Oost-Azië (China en Japan) waar veel vormen van deze soort voorkomen. De noordelijke grens loopt over Zuid-Finland, de zuidelijke over Zuid-Italië, de noordelijke Balkan en de Zwarte Zeekust. Niet in Scandinavië (wel in Denemarken) en niet op de Britse eilanden.

Habitat

Lanen met oude populieren, veelal in een kleinschalig landschap.

Waardplant

Lanen

Planten

Vooral ratelpopulier, maar ook andere populieren.

Waardplant

Populier

Benaming

  • Duitse naam Pappelglucke
  • Franse naam la Feuille-Morte du peuplier
  • Synoniemen Lasiocampa populifolia
    Bombyx populifolia

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De wetenschappelijke soortnaam populifolia duidt op de gelijkenis van de vlinder in rust met een blad van de populier. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Gastropacha: gaster is een buik en pakhus is dik. Gedoeld wordt op het dikke lijf van de vlinder.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden