Populierenpijlstaart

Laothoe populi

Vliegtijd & gedrag

Eind april-half augustus in twee generaties. De vlinders komen goed op licht; de mannetjes meestal na middernacht, de vrouwtjes eerder en in kleinere aantallen.

Populierenpijlstaart

Verspreiding in Nederland

Populierenpijlstaart

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Populierenpijlstaart

Rups: juli-oktober. De soort overwintert als pop in de grond in de buurt van de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 30-46 mm. De vleugeltekening van deze pijlstaart varieert nauwelijks. Kenmerkend zijn de kastanjebruine vlekken tegen de binnenrand van de achtervleugel. In rusthouding steekt de achtervleugel soms een heel eind onder de voorrand van de voorvleugel uit. Sommige individuen hebben een sterke rozeachtige of violette tint op de vleugels. Er komen ook bruingele vlinders voor; dit betreft vaker vrouwtjes dan mannetjes.

Kenmerken rups

Tot 65 mm; zeer plomp; lichaam geelachtig groen of blauwachtig groen, fijn wit gespikkeld met op de flanken zeven schuine, groenachtig witte strepen; soms met een rij roodachtige vlekjes boven de spiracula; spiracula wit met donkerrode rand; hoorn op segment elf geelachtig groen, soms met rood uiteinde; kop driehoekig, groen met twee gele strepen

Gelijkende soorten vlinder

Bij de pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata) steekt de achtervleugel in rust meestal niet of hooguit een klein stukje onder de voorvleugel uit; bovendien heeft de pauwoogpijlstaart een opvallende oogvlek op de achtervleugel.

Gelijkende soorten rups

Pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata), lindepijlstaart (Mimas tiliae) en glasvleugelpijlstaart (Hemaris fuciformis). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

België

Zeer algemeen in het hele land. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van noordwest-Afrika via heel Europa tot de 65e breedtegraad, alleen niet in Zuid-Griekenland en in het zuiden van het Iberisch schiereiland. Naar het oosten tot de Zwarte Zee en verder naar Siberië en het verre Oosten.

Habitat

Parken, tuinen, moerassen, bossen en heiden.

Waardplant

Bossen

Heiden

Moerassen

Parken

Tuinen

Planten

Populier en wilg.

Waardplant

Populier

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Poplar Hawk-moth
  • Duitse naam Pappelschwärmer
  • Franse naam le Sphinx du peuplier
  • Synoniemen Smerinthus populi
    Amorpha populi

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Pijlstaart verwijst naar het staartje of ‘pijl’ op het laatste segment van de rups. Populier is een belangrijke waardplant voor deze soort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Laothoe: Laothoe is een van de vrouwen van Priam, koning van Troje. Ook een familienaam met dezelfde strekking als Smerinthus, zie S. ocellata.populi: Populus is het plantengeslacht populier, de waardplant.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden