Ernstig bedreigd (voorlopige rode lijst)

Prunusspanner

Aleucis distinctata

Vliegtijd & gedrag

Half maart-eind mei in één generatie; in zachte winters zijn waarnemingen in februari al mogelijk. De vliegtijd valt ongeveer samen met de bloei van de sleedoorn. De vlinders kunnen als het donker is rustend worden aangetroffen op de buitenste twijgen die nog niet in blad staan; soms worden ze in de schemering vliegend aangetroffen. De vlinders komen niet op smeer en slecht op licht.

Prunusspanner

Verspreiding in Nederland

Prunusspanner

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Prunusspanner

Rups: mei-juli. De rups foerageert meestal ´s nachts, maar blijft overdag tussen de bladeren zitten en kan soms uit de takken worden geklopt. De soort overwintert als pop in de grond.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 13-14 mm. Een bruine spanner met een puntige voorvleugel en opvallende witte stippen op het achterlijf. Over de voorvleugel loopt een donkerbruine middenband met donkere gekartelde randen. De donkere middenvlek op de achtervleugel is soms slechts vaag aanwezig.

Kenmerken rups

Tot 25 mm; lichaam groen of grijsachtig bruin met zwartachtige, V-vormige vlekken op de rug en opvallende witte of groene plekken op de segmenten zeven en acht; kop groen of bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Lijkt op het mannetje van zowel de meidoornspanner (Theria primaria) als van de late meidoornspanner (Theria rupicapraria) die allebei vroeger in het jaar vliegen; beide soorten hebben bovendien rondere vleugelpunten, licht geveerde antennen en geen witte stipjes op het achterlijf; ook is de middenband niet zo gekarteld.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Een soort die vooral voorkomt in Limburg; ook enkele waarnemingen daarbuiten. RL: ernstig bedreigd.

België

Zeer zeldzaam in Vlaanderen. Verspreide vindplaatsen in Limburg en Vlaams-Brabant. In Wallonië wijdverbreid, vooral in de kalkstreek en de Gaume. De soort staat als Bedreigd op de Rode Lijst van Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

In vergelijking met bimaculata en temerata vertoont distinctata een verbrokkelde verspreiding. Delen van het Iberisch Schiereiland, West- en Midden-Europa tot in het oosten Trans-Kaukasië, in het zuiden de Balkan, Klein-Azië en Toerkmenistan. De noordgrens loopt over Noord-Duitsland. Uit Denemarken slechts één melding.

Habitat

Vooral struwelen.

Waardplant

Struwelen

Planten

(Gekweekte) prunussoorten en meidoorn.

Waardplant

Meidoorn

Sleedoorn

Benaming

  • Engelse naam Sloe Carpet
  • Duitse naam Herbst-Kreuzflügel
  • Franse naam la Phalène distincte
  • Synoniemen Lomographa distinctata
    Bapta distinctata
    Aleucis pictaria
    Bapta pictaria

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Prunussoorten, ook gekweekte, zijn de waardplanten van deze spannersoort. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Aleucis: alpha is een ontkenning en leukos is wit; een genus dat nauw verbonden is met het voorgaande genus (Lomographa) maar daarvan verschilt omdat het een soort omvat die niet wit is.distinctata: distinctus is onderscheiden; een soort die zich onderscheidt van pictaria Thunberg, 1788 (een synoniem voor Cleorodes lichenaria), een naam die ten onrechte door Curtis aan deze soort was toebedeeld.

Auteursnaam en jaartal
(Herrich-Schäffer, 1839)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden