Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Roestuil

Mniotype satura

Vliegtijd & gedrag

Half juli-half oktober in één generatie. De vlinders komen op smeer en bezoeken bloemen van struikhei. De vlinders komen ook op licht.

Roestuil

Verspreiding in Nederland

Roestuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Roestuil

Rups: mei-juni. De rups is vooral ´s nachts actief en verpopt zich in een cocon in de grond. De soort overwintert als ei.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 19-23 mm. Deze uil vertoont enige gelijkenis met sommige Apamea-soorten; de voorvleugel is tamelijk breed en heeft vaak een groenige glans. Een belangrijk kenmerk wordt gevormd door de grote roodachtig bruine vlekken in het zoomveld; deze vlekken vormen samen doorgaans een brede band die contrasteert met de grijsachtig bruine grondkleur van de vleugel. Ook in het wortel- en middenveld bevinden zich roodachtig bruine vlekken, waarvan vooral de ringvlek en de niervlek opvallend zijn. Net als bij enkele verwante soorten ligt in het middenveld, evenwijdig aan de binnenrand, een korte dikke zwarte streep. Langs de zoom van de achtervleugel ligt een donkere halvemaanvormige vlek. Aan de bovenzijde van het borststuk bevindt zich een roodachtige kuif.

Gelijkende soorten vlinder

De adusta-uil (M. adusta) is kleiner en smaller, de centrale dwarslijnen zijn witachtig en de uilvlekken wit omrand; de achtervleugel is witter en mist de donkere halvemaanvormige vlek langs de zoom. De adusta-uil is bovendien vooral een voorjaarssoort, terwijl de roestuil in de nazomer en de herfst vliegt. De graswortelvlinder (Apamea monoglypha) is groter, heeft een langere, smallere voorvleugel en mist de roodachtig bruine tekening.

Gelijkende soorten rups

Sierlijke voorjaarsuil (Orthosia gracilis), variabele voorjaarsuil (Orthosia incerta), tweestreepvoorjaarsuil (Orthosia cerasi), nunvlinder (Orthosia gothica), katwilguiltje (Brachylomia viminalis), bruine essenuil (Lithophane semibrunnea), gageluil (Lithophane lamda), eikenuiltje (Dryobotodes eremita), hyena (Cosmia trapezina), gele granietuil (Polymixis flavicincta) en maanuiltje (Cosmia pyralina). N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt vrijwel alleen voor op de Veluwe en op de zandgronden in Friesland en in Drenthe; daarbuiten af en toe een waarneming. RL: bedreigd.

België

Beperkt tot Wallonië, waar de soort zeldzaam, maar wijdverbreid is ten zuiden van Samber en Maas. Vroeger ook gemeld uit Limburg.

Mondiaal

In Europa vooral in het centrale deel. Naar het noorden tot Zuid-Scandinavië en naar het zuiden tot Noord-Spanje, Midden-Italië, Noord-Griekenland en de Kaukasus. Opgaven van de Britse eilanden zijn twijfelachtig. Wijdverbreid in AzIé tot in het oosten de Koerilen, Korea en Japan.

Habitat

Vooral open bossen en heiden.

Waardplant

Bossen

Heiden

Planten

Diverse houtige planten en loofbomen, waaronder walstro, bosbes, struikhei, braam, kamperfoelie, wilg, meidoorn en sleedoorn.

Waardplant

Bosbes

Braam

Kamperfoelie

Meidoorn

Sleedoorn

Struikhei

Walstro

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Beautiful Arches
  • Duitse naam Dunkelbraune Waldrandeule
  • Franse naam la Noctuelle saturée
    le Porphyre
  • Synoniemen Blepharita satura
    Eumichtis satura
    Crino satura
    Blepharita porphyrea
    Hadena porphyrea
    Luperina porphyrea

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Zowel voor- als achtervleugels hebben een kleur die roestkleurig aandoet. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Mniotype: mnion is mos en tupe is het karakter van. Dit betreft de gelijkenis van het vleugelpatroon met mos. De naam is mogelijk beïnvloed door Antitype (zie A. chi).satura: satur is rijk aan kleur, met een diepe kleur, aldus de grondkleur van deze soort aanduidend.

Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden