Verdwenen (voorlopige rode lijst)

Roetvlek

Xylena exsoleta

Vliegtijd & gedrag

Begin september-begin december en na de overwintering maart-begin juni in één generatie. In het najaar bezoeken de vlinders bloemen van klimop en overrijpe bramen, in het voorjaar wilgenkatjes en bloemen van sleedoorn. De vlinders komen op licht en vooral in het najaar op smeer.

Roetvlek

Verspreiding in Nederland

Roetvlek

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Roetvlek

Rups: mei-juli. De rups is zowel overdag als ´s nachts actief. De verpopping vindt plaats in de strooisellaag. De soort overwintert als vlinder. De paring vindt plaats in het voorjaar.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 24-29 mm. Deze uil heeft dezelfde karakteristieke rusthouding als de houtkleurige vlinder (X. vetusta). Het lichte gedeelte langs de voorrand van de voorvleugel is meer grijsachtig van kleur en ook het donkere gedeelte heeft een grijze tint; hierdoor is er geen sprake van een kleurcontrast tussen de twee vleugelhelften. De gedeeltelijk donkere, licht omrande ringvlek en niervlek zijn goed zichtbaar. Het onderste gedeelte van de achterpoten is lichtgrijs of strokleurig. De kop is licht en het borststuk donkergrijs.

Kenmerken rups

Tot 65 mm; groot en plomp; lichaam helder groen; over de rug twee gele lengtestrepen met daartussen een rij witgekernde, zwarte vlekken die echter soms ontbreken; onder de spiracula een witte lengtestreep met langs de bovenrand een gebroken, helder rode lengtestreep; kop bruinachtig groen tot geelachtig groen.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de houtkleurige vlinder (X. vetusta) en de bruine bosbesuil (X. solidaginis). Zie ook de houtspaander (Axylia putris).

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Van deze soort zijn slechts enkele recente waarnemingen bekend uit Noord-Brabant, Gelderland en Drenthe.

België

Uitgestorven in België. Vroeger gemeld uit de meeste Belgische provincies, maar na 1980 niet meer waargenomen. De soort staat als Regionaal Uitgestorven op de Rode Lijst Vlaanderen (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Canarische eilanden, Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije, Tunesië), heel Europa, Voor- en Midden-Azië tot de Grote Oceaan en Japan. In Europa naar het noorden tot Noord-Schotland, Zuid-Noorwegen, Midden-Zweden en Zuid-Finland. Ook meerdere keren op IJsland vastgesteld.

Habitat

Ruige graslanden, duinen en open bossen.

Waardplant

Bossen

Duinen

Ruige graslanden

Planten

Allerlei kruidachtige planten, struiken en loofbomen.

Waardplant

Bosbes

Braam

Damastbloem

Hop

Sleedoorn

Walstro

Wilg

Zuring

Benaming

  • Engelse naam Swort-grass
  • Duitse naam Graue Moderholzeule
  • Franse naam la Brunâtre
    le Bois-Sec
  • Synoniemen Xylena exoleta
    Xylina exoleta
    Calocampa exoleta

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
Het gebied van ronde vlek en niervlek vormt een donkere (roet-)veeg op de voorvleugels. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Xylena: xulon, xulinos is hout, een naam die Linnaeus noemt bij de beschrijving van X. exsoleta en die eerder door Hübner werd genoemd in zijn Tentamen (1806).exsoleta: exsoletus, exoletus is rijp, oud. Linnaeus schrijft: ‘een vlinder precies in de kleur van rottend hout’.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden