Bedreigd (voorlopige rode lijst)

Roodachtige herfstuil

Agrochola helvola

Vliegtijd & gedrag

Eind augustus-half november in één generatie. De vlinders komen op licht, maar vooral op smeer; ze bezoeken overrijpe bramen en bloemen van klimop.

Roodachtige herfstuil

Verspreiding in Nederland

Roodachtige herfstuil

Trends

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd.De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben.Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld.De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar.Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Levenscyclus

Roodachtige herfstuil

Rups: april-juni. De rups is vooral ´s nachts actief, maakt een cocon in de grond en verpopt zich daarin enkele weken later. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-18 mm. De voorvleugel van deze uil is vrij breed en loopt spits toe. Kenmerkend op de tamelijk zwak getekende vleugel zijn de donkere rood- of purperachtig bruine banden in het wortelveld en in het zoomveld die contrasteren met het vaak warmbruine middenveld. De niervlekken zijn soms verbonden door een donkere middenschaduw. De intensiteit van de tekening kan enigszins variëren en de bruine grondkleur is soms groen- of roodachtig getint. De rookgrijze achtervleugel heeft een breed uitlopende lichte strook langs de voorrand, een smalle lichte band langs de achterrand en lichte franje.

Gelijkende soorten vlinder

De variabele herfstuil (A. lychnidis) heeft een smallere voorvleugel en een grijze achtervleugel; de ringvlek en de niervlek zijn smal.

Foto's

Verspreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid voor op de zandgronden in het binnenland en in de duinen. RL: bedreigd.

België

Zeldzaam in de Antwerpse en Limburgse Kempen en de bosgebieden tussen Brugge en Gent; elders ontbrekend in Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas. De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Bijna in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Nagenoeg in heel Europa. Naar het noorden tot Noord-Schotland en Scandinavië tot voorbij de poolcirkel. Naar het zuiden tot Zuid-Spanje, Sicilië en Griekenland. Voor- en Midden-Azië tot Midden-Siberië. Een opgave uit Algerije (Draudt in Seitz 1931 - 1938) is twijfelachtig.

Habitat

Loofbossen, struwelen, duinen en heiden.

Waardplant

Duinen

Heiden

Loofbossen

Struwelen

Planten

Diverse loofbomen, waaronder eik, iep, berk en wilg; ook meidoorn, struikhei en bosbes.

Waardplant

Berk

Bosbes

Eik

Iep

Meidoorn

Struikhei

Wilg

Benaming

  • Engelse naam Flounced Chestnut
  • Duitse naam Rötliche Herbsteule
  • Franse naam la Dorée
    la Xanthie rufine
  • Synoniemen Orthosia helvola
    Anchoscelis helvola
    Amathes helvola
    Xanthia rufina

Meer over de naam

Toelichting Nederlandse naam
De herfstuilen vliegen in het najaar.Roodachtig wijst uiteraard op de grondkleur van deze herfstuil. Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam
Agrochola: agros is een veld, de grondkleur en khole is bitterheid, gal, de kleur van gal: groen- of, zoals hier, geelachtig; naar de kleur van een aantal van deze soorten.helvola: helvola is bleek geel, waarschijnlijk verwijzend naar de kleur van de onderzijde. Linnaeus beschrijft de bovenzijde als ‘rufus’ is rood en de onderzijde als ‘rufescens’ roodachtig, in werkelijkheid geel met een roodachtige gloed.

Auteursnaam en jaartal
(Linnaeus, 1758)

Meer uit dezelfde familie

Doe mee aan de tuinvlindertelling

Heb je een vlinder of libel gespot? Meld het ons! Jouw waarnemingen zijn waardevol voor het behoud van deze insecten. Samen kunnen we hun populaties in kaart brengen en beschermen. Ga naar onze website en deel jouw observaties. Help mee aan het behoud van deze prachtige dieren en draag bij aan de wetenschap van de biodiversiteit.

Waarneming melden